ΝΕΑ ΔΡΑΣΙΣ

Μετά από 14 χρόνια πολέμου, οι Σύροι βλέπουν ξανά τη θάλασσα - Η πρώτη βουτιά της ειρήνης ξανά στη Μεσόγειο

Για πρώτη φορά μετά από δεκατέσσερα χρόνια, άνθρωποι από τη Ράκκα, το Ιντλίμπ, το Χαλέπι στέκονται πλάι στη θάλασσα, κοιτούν το ίδιο ορίζοντα και, έστω για μια στιγμή, πιστεύουν ξανά ότι υπάρχει μέλλον.

Η Νουρ κρατά ένα βότσαλο στο χέρι της και κοιτάζει τη Μεσόγειο. Το άλλο της χέρι κρατά το μαντίλι, να μην το πάρει ο άνεμος. Είναι 24 χρονών και για πρώτη φορά στη ζωή της βλέπει τη θάλασσα.

Μπροστά της απλώνεται ένα άπειρο γαλάζιο που μοιάζει αδιανόητο ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια πολέμου. Πίσω της, η μητέρα της, δασκάλα από το Ιντλίμπ, χαμογελά: «Το πρώτο που σκέφτηκα όταν φτάσαμε εδώ ήταν πόσο χαίρομαι που τα παιδιά μου βλέπουν επιτέλους τη θάλασσα. Επιτέλους μπορούμε να διασχίσουμε τη γη μας ελεύθερα».

Η Συρία ξαναβρίσκει τον εαυτό της

Στην παραλία του Ουαντί Καντίλ, είκοσι μίλια βόρεια της Λατάκειας, η ζωή μοιάζει σχεδόν φυσιολογική. Άντρες και γυναίκες πίνουν τοπική μπίρα, ξαπλωμένοι στην άμμο, κάποιοι με σορτσάκια και μαγιό, άλλοι καλυμμένοι με νικάμπ. Οι βλέψεις συναντιούνται για μια στιγμή – οι καλυμμένες γυναίκες κοιτούν τους λουόμενους, κι εκείνοι κοιτούν πίσω, όχι με εχθρότητα αλλά με περιέργεια. Η Συρία, κομμένη στα δύο για πάνω από μια δεκαετία, ξαναβρίσκει τον εαυτό της μέσα από τέτοιες μικρές σκηνές συνύπαρξης.

Δέκα μήνες έχουν περάσει από τότε που το καθεστώς του Άσαντ κατέρρευσε. Ο Άχμεντ αλ-Σαράα, πρώην ηγέτης της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, κατέβηκε από το Ιντλίμπ προς τη Δαμασκό και, μέσα σε λίγες μέρες, ο πόλεμος τελείωσε. Ο Μπασάρ αλ-Άσαντ, τελευταίος εκπρόσωπος μιας δυναστείας 53 χρόνων, διέφυγε στη Μόσχα. Στις 8 Δεκεμβρίου, ο Σαράα μπήκε στη Δαμασκό και κήρυξε τη λήξη του πολέμου.

Η νέα Συρία προσπαθεί τώρα να σταθεί στα πόδια της - και κανένα μέρος δεν άλλαξε τόσο απότομα όσο οι παράκτιες πόλεις της Λατάκειας και της Ταρτούς. Οι περιοχές αυτές, προπύργια της αλαουιτικής κοινότητας που στήριζε τον Άσαντ, είχαν μείνει σχεδόν άθικτες από τις μάχες. Ενώ η υπόλοιπη χώρα καταστρεφόταν, οι Αλαουίτες απολάμβαναν μια σχετική ασφάλεια. Στις παραλίες ακουγόταν μουσική, έρεε το αλκοόλ και κανείς δεν ρωτούσε τη θρησκεία σου στα σημεία ελέγχου.

Τώρα, οι ακτές αυτές γέμισαν με νέους επισκέπτες. Οικογένειες από το Ιντλίμπ, τη Ράκκα και το Χαλέπι κάνουν το μπάνιο της ζωής τους. «Είναι απίστευτο να είμαστε εδώ», λέει ο Άχμεντ, ταξιδιώτης από τη Ράκκα. «Νιώθουμε διαφορετικοί, χαρούμενοι. Ανυπομονούμε να κολυμπήσουμε - μέχρι τώρα είχαμε δει μόνο τον Ευφράτη».

Η ελευθερία όμως έχει το τίμημά της. Οι νέες αρχές, με τους ισλαμιστές συμμάχους του Σαράα να αναλαμβάνουν την ασφάλεια, προκαλούν φόβο στους ντόπιους Αλαουίτες. «Δεν θα έπρεπε να ελέγχουν αυτοί τη μόνη ακτή της χώρας», διαμαρτύρεται ένας ιδιοκτήτης μπαρ. «Στα σημεία ελέγχου ρωτούν πια τι θρησκεία είσαι. Δεν το είχαμε ξαναδεί αυτό. Μου χαλάνε τη δουλειά».

Η Συρία, κομμένη στα δύο για πάνω από μια δεκαετία, ξαναβρίσκει τον εαυτό της μέσα από τέτοιες μικρές σκηνές συνύπαρξης / ΙΝSTAGRAM

Στην Ταρτούς, η νέα πραγματικότητα αποτυπώνεται στα πλήθη που συγκεντρώνονται στις πλατείες για να δουν τις ομιλίες του προέδρου Σαράα. Τον περασμένο μήνα, η ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη μεταδόθηκε ζωντανά σε μια πλατεία που παλιά λεγόταν «Άλ Μπασέλ», από τον αδερφό του Άσαντ.

Σήμερα ονομάζεται «Κεντρικό Πάρκο». «Η Συρία ξαναπαίρνει τη θέση που της αξίζει ανάμεσα στα έθνη», είπε ο Σαράα, ενώ τα πλήθη φώναζαν «Δεν υπάρχει Θεός παρά ο Αλλάχ, ο Τζολάνι είναι ο αγαπημένος του Θεού» - το παλιό πολεμικό του ψευδώνυμο. Η νέα σημαία της Συρίας κυμάτιζε δίπλα στη λευκή ισλαμική σημαία· εικόνα αδιανόητη κάποτε για την αλαουιτική πόλη.

Κι όμως, μέσα στην αμηχανία αυτής της ειρήνης, η χώρα ανασαίνει για πρώτη φορά εδώ και δεκατέσσερα χρόνια. Ο ήχος των κυμάτων, ο αέρας της θάλασσας, το γέλιο των παιδιών, όλα μοιάζουν να ξαναδιδάσκουν στους ανθρώπους την απλή αίσθηση της ζωής.

Καθώς ο ήλιος δύει στη Μεσόγειο και οι πρώτοι προβολείς ανάβουν κατά μήκος του παραλιακού μετώπου της Ταρτούς, τρεις φίλοι από τη Ράκκα φωτογραφίζονται μπροστά στο πορτοκαλί φως. Ο Άχμεντ, ο Φαράζ και ο Αμπντάλα διένυσαν 370 χιλιόμετρα για να δουν τη θάλασσα. Ο ένας δεν έχει καν ταυτότητα - μόνο ένα πιστοποιητικό γέννησης. Κι όμως, αυτή τη φορά, τους άφησαν να περάσουν.

Ίσως η Συρία να μην έχει βρει ακόμη τη δημοκρατία της, ούτε την ασφάλειά της. Αλλά για πρώτη φορά μετά από δεκατέσσερα χρόνια, άνθρωποι από τη Ράκκα, το Ιντλίμπ, το Χαλέπι στέκονται πλάι στη θάλασσα, κοιτούν το ίδιο ορίζοντα και, έστω για μια στιγμή, πιστεύουν ξανά ότι υπάρχει μέλλον.