Το Μουσείο Τύπου της ΕΣΗΕΠΗΝ τιμά 

τον Νίκο Ψιλάκη

Σε ειδική προθήκη η οποία βρίσκεται σε εξέχουσα θέση στο Μουσείο Τύπου τη Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου Ηπείρου και Νήσων εκτίθενται τα υπερπολύτιμα συγγραφικά και ερευνητικά έργα του αείμνηστου δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκου Ψιλάκη.

Η μοναδική πνευματική παρακαταθήκη του μύστη των γραμμάτων, εξαίρετου συναδέλφου και πνευματικού  δημιουργού, αποτελεί πολύτιμη κληρονομιά όχι μόνο για τον δημοσιογραφικό κόσμο αλλά για ολόκληρη την κοινωνία.

Ο Νίκος Ψιλάκης ανέπνεε και ζούσε για να διαβάζει και να γράφει. Να αναζητά μέσα από μια αέναη αναδίφηση στοιχεία, αφηγήσεις, περιγραφές, που αποτελούσαν εχέγγυα και ντοκουμέντα για να συνθέσουν τον καμβά ενός αιώνα με σημαντικές εξελίξεις, όχι μόνο στον πολιτικό, αλλά και τον γενικότερο κοινωνικό, οικονομικό πολιτιστικό περίγυρο.

Είναι χαρακτηριστικό, όσο και ενδεικτικό του τρόπου που ερευνούσε τα στοιχεία που ενδιέφεραν, τα συγκέντρωνε μέσα από ένα κυκεώνα καταγραφών αυθεντικών μαρτυριών και πληροφοριών πάντα συλλέγοντάς τα με την απαραίτητη διασταύρωσή τους με την πολύτιμη συμβολή και συνεργασία της αγαπημένης του συζύγου Μαρίας και της κόρης του Έφης. Το μεγάλο του πάθος βέβαια ήταν η φωτογραφία που υπηρέτησε πιστά σ’ όλη του την επαγγελματική  διαδρομή.

Ως περήφανο γέννημα θρέμμα του κρητικού τόπου, πάντα θαύμαζε την ιστορία και τους θρύλους του νησιού του, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Έχει επίσης γράψει περισσότερα από 25 βιβλία ανάμεσα στα οποία είναι: Ο πολιτισμός της ελιάς. Το ελαιόλαδο, Το ψωμί των Ελλήνων, Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, Ελαίας στέφανος. Η ελιά και τα στεφάνια της στον πολιτισμό των Ελλήνων, Τα βότανα στην κουζίνα, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης, Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη – Έθιμα  στον κύκλο του χρόνου, Κρητική Μυθολογία, Οίνοψ Πόντος, Ταξίδια και έρευνες στην Κρήτη του 1850. Τα βιβλία «Ελαιόλαδο», «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα», «Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων» και τα «Βότανα στην Κουζίνα» και πολλά άλλα από τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, ολλανδική, ρωσική, κινέζικη και ιαπωνική γλώσσα.

Οι  διοικήσεις της ΕΣΗΕΠΗΝ και του Μουσείου Τύπου εκφράζουν τις θερμές ευχαριστίες τους προς την οικογένειά του για την παραχώρηση όλου του πνευματικού  του έργου.

Η Ισπανία 50 χρόνια από τον θάνατο του Φράνκο

Πενήντα χρόνια μετά το τέλος της δικτατορίας, η Ισπανία εξακολουθεί να αναμετριέται με το βάρος των νεκρών της, τη σκιά της σιωπής και την απροσδόκητη επιστροφή της νοσταλγίας για την δικτατορία του Φράνκο από τη νέα γενιά.

Ποιος ήταν ο Φρανσίσκο Φράνκο - Από τους πολέμους του Μαρόκου στην κορυφή της εξουσίας

Ο Φρανσίσκο Φράνκο Μπααμόντε γεννήθηκε το 1892 στη Γαλικία. Ανήκε στη γενιά των λεγόμενων «Αφρικανών» αξιωματικών, που απέκτησαν φήμη και δύναμη στους αποικιακούς πολέμους του ισπανικού στρατού στο Μαρόκο. Η εμπειρία αυτή διαμόρφωσε έναν αξιωματικό ακραία πειθαρχημένο, αποφασιστικό και αφοσιωμένο στη στρατιωτική ιεραρχία.

Στη δεκαετία του 1930, η Ισπανία προσπάθησε να οικοδομήσει μια σύγχρονη Δημοκρατία, με εκκοσμίκευση, μεταρρύθμιση της γης, ενίσχυση των μειονοτήτων και περιορισμό της στρατιωτικής ισχύος. Η αντίδραση του στρατού, της Εκκλησίας και των συντηρητικών ελίτ υπήρξε άμεση.

Στις 18 Ιουλίου 1936, ο Φράνκο ηγήθηκε της στρατιωτικής εξέγερσης που διέσπασε τη χώρα στα δύο και τη βύθισε σε έναν τριετή εμφύλιο πόλεμο. Η υποστήριξη από τη ναζιστική Γερμανία και τη φασιστική Ιταλία υπήρξε καθοριστική. Όταν ο πόλεμος τελείωσε το 1939, ο Φράνκο επιβλήθηκε ως «Caudillo» μιας δικτατορίας που επρόκειτο να διαρκέσει τέσσερις δεκαετίες.

O Φρανσίσκο Φράνκο

Πώς εγκαθίδρυσε και διατήρησε τη δικτατορία του - Ο μηχανισμός ενός καθεστώτος που άντεξε 40 χρόνια

Η φρανκική εξουσία στηρίχθηκε σε τέσσερις βασικούς άξονες:

- Καταστολή χωρίς όρια
Από τους πρώτους μήνες του εμφυλίου, η καταστολή ήταν εκτεταμένη και συστηματική. Εκτελέσεις, φυλακίσεις, στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας και εξορίες υποχρέωσαν την κοινωνία σε σιωπή. Η βία δεν στόχευε μόνο αντιπάλους, αλλά ολόκληρες επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες: δασκάλους, δημοκρατικούς αξιωματούχους, καλλιτέχνες, συνδικαλιστές.

- Απόλυτος έλεγχος των θεσμών

Πολιτικά κόμματα και συνδικάτα καταργήθηκαν. Ο Τύπος υποτάχθηκε σε αυστηρή λογοκρισία. Τα δικαστήρια λειτουργούσαν υπό στενή κρατική επιτήρηση. Η Εκκλησία απέκτησε πρωτοφανή επιρροή στην εκπαίδευση και στις κοινωνικές πολιτικές.

- Ιδεολογία και εθνικός μύθος
Η «Εθνικοκαθολική» ταυτότητα προωθούσε μια ομογενοποιημένη εικόνα «ισπανικότητας». Περιφερειακές γλώσσες και ταυτότητες (Καταλονία, Χώρα των Βάσκων) καταπιέστηκαν. Η κοινωνία διαπαιδαγωγήθηκε μέσα σε ένα μείγμα αυταρχισμού, θρησκευτικής ευλάβειας και πατριαρχικών αξιών.

- Διεθνείς ισορροπίες και επιβίωση
Παρά την ιδεολογική του συγγένεια με τα φασιστικά καθεστώτα, ο Φράνκο δεν εντάχθηκε επίσημα στον Άξονα. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ισπανία αποκλείστηκε αρχικά από διεθνείς οργανισμούς, αλλά ο Ψυχρός Πόλεμος την επανέφερε στο προσκήνιο ως αντισοβιετικό σύμμαχο. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ το 1953 - ανταλλαγή στρατιωτικών βάσεων με οικονομική βοήθεια - ενίσχυσε την οικονομική ανάκαμψη του καθεστώτος.

Έτσι συντηρήθηκε ένα αυταρχικό μοντέλο σχεδόν μισού αιώνα, που επέζησε παρά τη διεθνή απομόνωση και τις εσωτερικές πιέσεις.

Τα μεγέθη μιας δικτατορίας

Από 130.000 έως 200.000 εκτελέστηκαν από το 1936 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1940.

Έως 600.000 φυλακίστηκαν ή στάλθηκαν σε καταναγκαστικά έργα.

Περίπου 500.000 πέρασαν τα σύνορα προς Γαλλία και Λατινική Αμερική ως πολιτικοί πρόσφυγες.

6.000 ομαδικοί τάφοι υπάρχουν ακόμη και σήμερα στη χώρα.

40 χρόνια απόλυτης εξουσίας, χωρίς πολιτικές ελευθερίες ή ανεξάρτητη κοινωνία πολιτών.

Στις γυναίκες απονεμόταν καθεστώς «ανηλίκου» - δεν μπορούσαν να εργαστούν, να ταξιδέψουν ή να διαχειριστούν λογαριασμούς χωρίς άδεια συζύγου.

Χιλιάδες παιδιά αντιφρονούντων ιδρυματοποιήθηκαν ή δόθηκαν για υιοθεσία χωρίς συναίνεση.

Οι αριθμοί αυτοί συνθέτουν το πραγματικό μέγεθος ενός καθεστώτος που σημάδεψε τον 20ό αιώνα της Ισπανίας.

Ισπανία μία χώρα που «ανασκάπτει» τον εαυτό της

Στη Γρανάδα, ένα τηλεφώνημα άλλαξε μια οικογενειακή ιστορία που έμενε ανοιχτή από το 1936. Τα οστά του Φερμίν Ρολδάν Γκαρθία, εκτελεσμένου κατά τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, βρέθηκαν σε μια χαράδρα στο Βίσναρ. Η ταυτοποίηση του είναι μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας που επιχειρεί να επαναφέρει στη δημόσια μνήμη χιλιάδες αγνοουμένους.

Οι εκταφές στην Ισπανία προχωρούν με αργό ρυθμό. Η χώρα έχει ακόμη και σήμερα περισσότερους από 6.000 μαζικούς τάφους που εκτείνονται σε δάση, χωράφια, αυλές, παλιά νεκροταφεία. Οι αρχαιολόγοι μιλούν για μια διαδικασία επίπονη, συχνά απρόβλεπτη, που εξαρτάται από πολιτικές προτεραιότητες και διαθέσιμους πόρους.

Οι πιο πρόσφατες ανασκαφές στη Γρανάδα έφεραν στο φως ακόμη 12 σορούς, ανάμεσά τους και ένα παιδί ηλικίας από 11έως 14 ετών. Κάθε ταυτοποίηση δίνει ένα ελάχιστο στίγμα δικαίωσης, τόσο για τις οικογένειες όσο και για μια κοινωνία που επί δεκαετίες παρέμενε σε σιωπή.

Το τίμημα μιας «σιωπηλής» συμφωνίας

Μετά τον θάνατο του Φράνκο στις 20 Νοεμβρίου 1975, η Ισπανία επέλεξε μια δημοκρατική μετάβαση που στηρίχθηκε στη συναίνεση. Η επιλογή αυτή οδήγησε σε σταθερότητα, αλλά όχι σε θεσμική απονομιμοποίηση της δικτατορίας. Δεν υπήρξε «ξεκαθάρισμα λογαριασμών», ούτε λογοδοσία για την καταστολή και την ασύμμετρη βία.

Η «σιωπηλή συμφωνία» της μεταπολίτευσης - να κοιτάξει η χώρα μπροστά χωρίς να ανοίξει τα τραύματα του παρελθόντος - δημιούργησε ένα κενό μνήμης. Για χρόνια, ελάχιστα μνημεία αφαιρέθηκαν, ελάχιστοι τάφοι ανοίχτηκαν, ελάχιστα σχολικά βιβλία ασχολήθηκαν ουσιαστικά με την περίοδο του Φράνκο.

Η νέα γενιά και η επικίνδυνη επιστροφή στο παρελθόν

Σήμερα, ένα νέο και ανησυχητικό φαινόμενο καταγράφεται. Περίπου 20% των Ισπανών ηλικίας 18-24 δηλώνει ότι θεωρεί τη φρανκική περίοδο «καλή» ή «πολύ καλή». Οι εκπαιδευτικοί αναφέρουν ότι πολλοί μαθητές επαναλαμβάνουν στα κοινωνικά δίκτυα σλόγκαν και απλουστευτικές αφηγήσεις: «δεν υπήρχαν προβλήματα», «υπήρχε τάξη», «τα πράγματα ήταν πιο καθαρά».

Οι οικονομικές πιέσεις παίζουν ρόλο. Η ανεργία και το στεγαστικό αδιέξοδο ωθούν μια μερίδα νέων να βλέπει στο παρελθόν μια φαντασιακή σταθερότητα. Το Vox αξιοποιεί ακριβώς αυτό το κενό. Με έμφαση στην «εθνική ενότητα» και στην «επιστροφή στις αξίες», αποφεύγει την ανοιχτή απολογία του φρανκισμού αλλά επενδύει συστηματικά στην αμφισβήτηση της δημοκρατικής μνήμης.

Μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στις 9 Ιανουαρίου 2025 δείχνει το μαυσωλείο του Ισπανού δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο, στολισμένο με σημαίες και μηνύματα που άφησαν υποστηρικτές του

Η σύγχρονη Ισπανία - πρόοδος και σκιά

Από το 1975 έως σήμερα, η Ισπανία έχει μεταμορφωθεί θεσμικά και κοινωνικά. Η θέση της γυναίκας άλλαξε ριζικά, τα ανθρώπινα δικαιώματα ενισχύθηκαν, ο ρόλος της χώρας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο αναβαθμίστηκε εντυπωσιακά.

Ωστόσο, η απουσία της επίσημης και αποφασιστικής καταδίκης της δικτατορίας επέτρεψε την επιβίωση ενός «κοινωνιολογικού φρανκισμού». Μιας διάχυτης νοσταλγίας, όχι πάντα συνειδητής, αλλά ριζωμένης σε δεκαετίες σιωπής.

Η Ισπανία του 2025 δεν είναι η Ισπανία του Φράνκο. Αλλά εξακολουθεί να ζει με τα κατάλοιπα ενός καθεστώτος που τελείωσε χωρίς κάθαρση, χωρίς δικαιοσύνη, χωρίς πλήρη ιστορική αποτύπωση.

Οι εκταφές, οι νέες πολιτικές εντάσεις, η άνοδος του Vox και η επέλαση της «ψηφιακής νοσταλγίας» δείχνουν ότι ο φρανκισμός δεν είναι μόνο μια περίοδος που πέρασε. Είναι μια συζήτηση που δεν έκλεισε ποτέ. Το πραγματικό ερώτημα, μισό αιώνα μετά, δεν είναι πώς πέθανε ο Φράνκο. Είναι πώς η Ισπανία επιλέγει να ζήσει με το παρελθόν του.

protothema.gr

Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Παρασκευή 21 Νοεμβρίου

Σήμερα, Παρασκευή 21 Νοεμβρίου, η Εκκλησία μας γιορτάζει μία από τις σημαντικότερες Θεομητορικές εορτές: τα Εισόδια της Θεοτόκου. Μια ημέρα με βαθύ θεολογικό συμβολισμό, αλλά και ιδιαίτερη θέση στην ελληνική παράδοση.

Γιορτάζουν τα ονόματα:

• Μαρία, Μαργέτα, Μαριέττα, Μαργετίνα, Μάρω, Μαριωρή, Μαρίκα, Μαριγώ, Μαριγούλα, Μαρούλα, Μαρίτσα, Μανιώ, Μαίρη, Μαρινίκη, Μυρέλλα, Μάνια, Μάρα
• Μάριος
• Δέσποινα, Δέσπω, Ντέπη, Πέπη, Ζέπω
• Εισοδία
• Βιργινία
• Λεμονιά
• Πανωραία
• Σουλτάνα, Σούζυ, Σούζη, Τάνια, Σουλτάνης
• Προκόπιος
• Παναγής

Η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου υπενθυμίζει την αφιέρωση της Παναγίας στον Θεό από την παιδική της ηλικία, ένα γεγονός που τιμάται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας με λειτουργίες, πανηγύρεις και ιδιαίτερη κατάνυξη. Αν κάποιος δικός σας έχει σήμερα τη γιορτή του, μην ξεχάσετε να του στείλετε μια ζεστή ευχή· μια μικρή κίνηση που κάνει τη μέρα του πιο φωτεινή.

Τα Εισόδια της Θεοτόκου

Η παράδοση μάς μεταφέρει στην εποχή της ευσεβούς Άννας και του Ιωακείμ, του ζευγαριού που προσευχόταν ακατάπαυστα ώστε ο Θεός να τους χαρίσει παιδί. Η Άννα, στείρα μέχρι τότε, υποσχέθηκε ότι θα αφιέρωνε το παιδί της στον Θεό, αν αξιωνόταν να γίνει μητέρα.

Με θαυμαστό τρόπο, ο Θεός δεν της χάρισε απλώς ένα τέκνο· της έδωσε τη γυναίκα που θα γινόταν η Μητέρα του Μεσσία, η Παναγία.

Όταν η Μαρία έγινε τριών ετών, οι γονείς της κράτησαν την υπόσχεσή τους. Με βαθιά πίστη την οδήγησαν στον Ναό και την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία. Εκείνος, καθοδηγούμενος –όπως λέει η παράδοση– από θεία αποκάλυψη, την ανέβασε στα Άγια των Αγίων, τον ιερότερο χώρο του Ναού, όπου κανείς δεν εισερχόταν παρά μόνο ο ίδιος.

Εκεί η Παναγία έμεινε δώδεκα ολόκληρα χρόνια, τρεφόμενη με ουράνια τροφή από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ και προετοιμαζόμενη για τον μοναδικό ρόλο της στην ιστορία της σωτηρίας. Από τα Άγια των Αγίων εξήλθε μόνον όταν πλησίαζε η ώρα του Ευαγγελισμού.

Όσιος Προκόπιος της Βιάτκα – Ο δια Χριστόν σαλός της Ρωσίας

Στις 21 Νοεμβρίου η Εκκλησία τιμά και τον Όσιο Προκόπιο της Βιάτκα, μια μορφή βαθιάς ταπείνωσης και ασκητικότητας. Γεννήθηκε το 1568 στο Κοριανκισκόι και, μετά από ένα σοβαρό χτύπημα από κεραυνό σε παιδική ηλικία, οδηγήθηκε σε μια πορεία πλήρους αφοσίωσης στον Θεό.

Ο Προκόπιος έζησε ως διά Χριστόν σαλός, προσποιούμενος τον τρελό για να κρύβει την πνευματικότητά του από την ανθρώπινη δόξα. Τριγυρνούσε ημίγυμνος στους δρόμους, κοιμόταν όπου έβρισκε, μιλούσε μόνο στον πνευματικό του πατέρα και μοίραζε σε φτωχούς κάθε ρούχο που του πρόσφεραν.

Όμως πίσω από αυτή την σαλότητα έκρυβε διορατικότητα και θεϊκή χάρη:
– Προφήτευε γεγονότα με σημάδια που επαληθεύονταν
– Επεμβαίνει προειδοποιητικά πριν από καταστροφές
– Θεράπευε ανθρώπους
– Έζησε με βαθιά υπακοή και ορθόδοξη πειθαρχία

Μετά από τριάντα χρόνια ασκητικού βίου, κοιμήθηκε ειρηνικά το 1627. Η φήμη του εξαπλώθηκε ιδιαίτερα μετά το θαύμα της θεραπείας της Μάρθας, το 1666.

Δίκη της Νυρεμβέργης: Η μέρα που οι Ναζί κάθισαν στο εδώλιο

Πριν από 80 χρόνια, στις 20 Νοεμβρίου 1945, άνοιγε στη Νυρεμβέργη ένα νέο κεφάλαιο για το διεθνές δίκαιο και την παγκόσμια Δικαιοσύνη.

Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που ηγέτες ενός κράτους καλούνταν να λογοδοτήσουν προσωπικά για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι Δίκες της Νυρεμβέργης θα σηματοδοτούσαν όχι μόνο το τέλος του ναζισμού, αλλά και την αρχή ενός νέου διεθνούς συστήματος που αναγνώριζε την ατομική ευθύνη ακόμη και για τους πιο ισχυρούς.

230 μάρτυρες, 300.000 καταθέσεις σε 218 μέρες

Κατά την έναρξη της κύριας δίκης, ο επικεφαλής εισαγγελέας Ρόμπερτ Τζάκσον απήγγειλε κατηγορίες εναντίον 24 κορυφαίων στελεχών του ναζιστικού καθεστώτος, από τον Χέρμαν Γκέρινγκ και τον Ρούντολφ Ες έως τον Γιόαχιμ φον Ρίμπεντροπ.

Στις 218 ημέρες της ακροαματικής διαδικασίας κατέθεσαν πάνω από 230 μάρτυρες, ενώ διαβάστηκαν 300.000 έγγραφα και καταθέσεις.

Η επιλογή της Νυρεμβέργης δεν ήταν τυχαία καθώς εκεί διεξάγονταν τα ετήσια συνέδρια του ναζιστικού κόμματος και εκεί ανακοινώθηκαν οι διαβόητοι αντισημιτικοί Νόμοι της Νυρεμβέργης, που προετοίμασαν το έδαφος για το Ολοκαύτωμα. Από αυτήν την πόλη ξεκινούσε τώρα η ιστορική απονομή δικαιοσύνης, υπογραμμίζει η Deutsche Welle σε σημερινό δημοσίευμα της ελληνόφωνης έκδοσης.

Όλος ο κόσμος είδε, άκουσε και έμαθε για τις φρικαλεότητες

Η Νυρεμβέργη επέβαλε μια ριζοσπαστική καινοτομία σε επίπεδο δικαιοσύνης. Οι ηγέτες μιας χώρας κρίνονταν ποινικά υπεύθυνοι για τις πράξεις της. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Φίλιπ Γκρέμπκε, έως τότε επικρατούσε η άποψη ότι μόνο το κράτος ως οντότητα μπορούσε να λογοδοτήσει, όχι τα πρόσωπα που λάμβαναν αποφάσεις.

Κανένας από τους κατηγορούμενους δεν παραδέχθηκε την ενοχή του. Ο Γιούλιους Στράιχερ, φανατικός αντισημίτης και εκδότης του «Der Stürmer», ισχυριζόταν ότι μαζικές εκτελέσεις γίνονταν μόνο με προσωπική εντολή του Χίτλερ. Ο Βάλτερ Φουνκ, διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Ράιχ, που ήταν υπεύθυνος για την αρπαγή περιουσιών Εβραίων και τη διαχείριση των αντικειμένων των θυμάτων των στρατοπέδων, επέμενε ότι «κανείς δεν πέθανε με δική του διαταγή».

Ακόμη και ο Γκέρινγκ, ο ισχυρός «στρατάρχης του Ράιχ», αρνήθηκε ότι γνώριζε την έκταση της ναζιστικής γενοκτονίας. Όλοι σχεδόν επικαλέστηκαν το ίδιο επιχείρημα: «Φταίει ο Χίτλερ».

Το αποδεικτικό υλικό όμως ήταν συντριπτικό. Φωτογραφίες, φιλμάκια από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, διαταγές, καταθέσεις επιζώντων και πλήθος συγκλονιστικών μαρτυριών προκάλεσαν πραγματική οργή και αγανάκτηση.

Για πρώτη φορά ο κόσμος αντίκριζε τις φρικαλεότητες του Άουσβιτς, του Μπούχενβαλντ, του Μπέργκεν-Μπέλζεν, τονίζει χαρακτηριστικά η Deutsche Welle.

Η δίκη της Νυρεμβέργης έγραψε ιστορία

Η πρώτη δίκη ολοκληρώθηκε την 1η Οκτωβρίου 1946. Δεκαεννέα κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι. Δώδεκα καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ άλλοι επτά σε ισόβια ή πολυετείς καθείρξεις. Τρεις αθωώθηκαν.

Ωστόσο, η γερμανική κοινωνία αντιμετώπισε τις επόμενες δώδεκα δίκες που ακολούθησαν με όλο και μεγαλύτερη επιφύλαξη. Η ιδέα ότι «η μικρή κλίκα γύρω από τον Χίτλερ» ήταν η μόνη υπεύθυνη, βόλευε πολλούς και επισημαίνει η DW αυτό οδήγησε πολλούς να πέσουν στα μαλακά.

Ωστόσο παρά τις ενστάσεις, η Νυρεμβέργη αποτελεί τον πρόδρομο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ). Το 1945 τέθηκαν οι βάσεις του σύγχρονου διεθνούς ποινικού δικαίου, που αργότερα οδήγησε στα ad hoc δικαστήρια για την πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα και, τελικά, στην ίδρυση του μόνιμου ΔΠΔ το 1998.

Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Πέμπτη 20 Νοεμβρίου

Σήμερα είναι Πέμπτη 20 Νοεμβρίου και τιμάται στο εορτολόγιο η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Δεκαπολίτου, μιας φωτεινής ασκητικής μορφής του 9ου αιώνα, αλλά και των Προεόρτιων Εισοδίων της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Μαζί μνημονεύονται ο Άγιος Πρόκλος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ο Άγιος Σωζόμενος ο Θαυματουργός από τη Γαλατεία Καρπασίας, καθώς και οι Άγιες Παρθένες και Μάρτυρες Θέκλα, Βαουθά, Δενάχις, Τεντούς, Μάμα, Μαλοχία, Άννα, Νάνα, Άστη και Μαλάχ.

Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:

• Δεναχίς, Δεναχίδα
• Θεόκτιστος
• Πρόκλος

Άγιος Πρόκλος

Σήμερα τιμάται από την Εκκλησία η μνήμη του Αγίου Πρόκλου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Ο Πρόκλος ήταν Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως από το 434 έως το 446.

Φημισμένος για την ρητορική του δεινότητα, ο Πρόκλος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμάχη του Νεστοριανισμού και στην θεολογία της αναπτυσσόμενης τότε λατρείας της Θεοτόκου. Τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη και την Καθολική Εκκλησία.

Ο Πρόκλος γεννήθηκε γύρω στο 390 και έγινε αναγνώστης στην Κωνσταντινούπολη σε νεαρή ηλικία. Σπούδασε ρητορική και κλασικούς συγγραφείς σε ιδιώτες διδασκάλους και επηρεάστηκε από Αλεξανδρινούς διανοουμένους που ζούσαν στην Πόλη. Ήταν ο επιφανέστερος μαθητής του Ιωάννη Χρυσοστόμου.

Χειροτονήθηκε διάκονος και ιερέας από τον Πατριάρχη Αττικό, ενώ το 426 χειροτονήθηκε από τον Πατριάρχη Σισίνιο Μητροπολίτης Κυζίκου. Η θέση όμως καταλήφθηκε από κάποιον Δαλμάτιο, λόγω των ανωμαλιών της εποχής, έτσι ο Πρόκλος, χωρίς να στενοχωρηθεί, παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη, όπου κήρυττε. Διακρινόταν για την αγιότητα και τη μετριοπάθειά του, καθώς και για το δυνατό κήρυγμά του.

Όταν πέθανε ο Πατριάρχης Μαξιμιανός, το 434, εξελέγη πανηγυρικά Πατριάρχης, πριν ακόμη ταφεί ο προκάτοχός του. Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχείας του, πολλοί Νεστοριανοί επέστρεψαν στην Ορθοδοξία. Στις 27 Ιανουαρίου του 438 πραγματοποίησε την ανακομιδή των λειψάνων του Ιωάννη του Χρυσοστόμου στην Κωνσταντινούπολη και τα τοποθέτησε στο Άγιο Βήμα του ναού των Αποστόλων. Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του καθιερώθηκε ο τρισάγιος ύμνος στις εκκλησίες.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον έχει ανακηρύξει άγιο και τιμά τη μνήμη του στις 24 Οκτωβρίου και στις 20 Νοεμβρίου. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κύκκου στην Κύπρο

Αεροδρόμιο Καστελλίου: Σε έναν χρόνο ολοκλήρωση, μέσα στο 2027 δοκιμαστικές πτήσεις

Σε λιγότερο από έναν χρόνο θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του νέου διεθνούς αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης, στο Καστέλλι και εντός του 2027 εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθούν οι πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις.

Αυτό είναι το χρονοδιάγραμμα το οποίο δίνουν τα αρμόδια στελέχη της ΤΕΡΝΑ Α.Ε. που άνοιξαν τις πύλες του τεράστιου εργοταξίου, αλλά και απάντησαν σε όλες τις απορίες και ερωτήσεις, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής αποστολής που οργάνωσε ο κατασκευαστικός όμιλος.

Με άλλα λόγια, αυτό το απέραντο εργοτάξιο, σε λίγους μήνες θα έχει πάρει την τελική του μορφή και θα μεταμορφωθεί στο πιο σύγχρονο αεροδρόμιο της χώρας και ένα από τα πιο σύγχρονα της Μεσογείου, το οποίο θα εκτείνεται σε 6.030 στρέμματα.

Η πρόοδος υλοποίησης

Ενδεικτικό του πυρετώδους ρυθμού με τον οποίο προχωρά το project είναι το γεγονός ότι οι κύριες κατασκευαστικές εργασίες του αεροδρομίου τείνουν προς την ολοκλήρωσή τους, με την πρόοδο υλοποίησης να ξεπερνάει το 65% έως την 31/10/2025, όταν έναν χρόνο πριν ήταν στο 33%. Επίσης σήμερα απασχολούνται 1.157 εργαζόμενοι και 578 μηχανήματα.
Ειδικότερα, όπως ανέφεραν ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Χρήστος Παναγιωτόπουλος και ο Αντιπρόεδρος της Ευάγγελος Μασούρας, οι φέροντες οργανισμοί του Πύργου Ελέγχου και του Αεροσταθμού, καθώς και της πλειονότητας των υπολοίπων κτιρίων έχουν ολοκληρωθεί.

Επίσης:

-Η διάστρωση της τελικής επιφάνειας των ειδικών οδοστρωμάτων προσγείωσης / απογείωσης / στάθμευσης αεροσκαφών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με ποσοστό υλοποίησης της τάξεως του 96%.
-Ο Πύργος Ελέγχου έχει ολοκληρωθεί κατά 60%
-To κεντρικό Terminal 7 επιπέδων συνολικής επιφάνειας 93.572 τ.μ. έχει ολοκληρωθεί κατά 60%
-Τα καταστρώματα του διαδρόμου προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E και του τροχόδρομου εμφανίζει ποσοστό προόδου 96%. Μάλιστα, όπως σημειώθηκε, είναι θέμα λίγων ημερών να φτάσει το 100%.
-Η κατασκευή των οικοδομικών & ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στην πλειονότητα των κτιρίων.

Όσον αφορά την νέα οδική σύνδεση με τον ΒΟΑΚ, βρίσκεται στο 85%, εκτός ενός τμήματος στο οποίο λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων δόθηκε εντολή κατασκευής σήραγγας μήκους 3 χλμ.

Τι θα περιλαμβάνει

Συγκεκριμένα, το έργο θα περιλαμβάνει:

• 1 διάδρομο προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E
• 1 παράλληλο τροχόδρομο κίνησης αεροσκαφών ίσου μήκους
• 8 συνδετήριους τροχόδρομους του διαδρόμου με τον παράλληλο τροχόδρομο
• 2 συνδετήριους τροχόδρομους με τον διάδρομο του Στρατιωτικού Αεροδρομίου
• Χώρο στάθμευσης αεροσκαφών (Αpron) που αποτελείται από 5 σταθερές θέσεις κατηγορίας Ε (ή 10 κατηγορίας C), 27 απομακρυσμένες θέσεις κατηγορίας C και 2 κατηγορίας C (ή 1 θέση κατηγορίας Ε), 16 θέσεις για Γενική Αεροπλοΐα και 3 θέσεις για ελικόπτερα
• Κτίριο Αεροσταθμού (Terminal Building) 7 επιπέδων συνολικής επιφάνειας 93.572 τ.μ. Είναι, δηλαδή υπερδιπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο του υφιστάμενου αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης».
• Πύργο Ελέγχου 4.850 τ.μ. και ύψους 44 μ., ο οποίος προβλέπεται να παραδοθεί στην ΥΠΑ την άνοιξη του 2026 προκειμένου να τοποθετηθούν τα μηχανήματα αεροναυτιλίας.
• 10 κτίρια/Εγκαταστάσεις απαιτήσεων λειτουργίας αεροδρομίου: Πυροσβεστική (επιφάνειας 1.450 τ.μ. με χρόνο απόκρισης το πολύ 3 λεπτά), Αστυνομία (επιφάνειας 1.250 τ.μ.), Συντήρησης Αεροδρομίου (επιφάνειας 1.050 τ.μ.), Εγκατάστασης εταιρειών επίγειας εξυπηρέτησης, Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, Υποσταθμό 150kV, Δεξαμενές Νερού, Εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού που θα εξυπηρετεί και 9 όμορους οικισμούς, Εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων (7.500 κυβικών μέτρων) και ανεφοδιασμού αεροσκαφών μέσω υπόγειου συστήματος Hydrant (με 90 σημεία ανεφοδιασμού), Εγκατάσταση συλλογής απορριμμάτων αεροδρομίου.
• Χώρους στάθμευσης και εξυπηρέτησης 1.546 ΙΧ οχημάτων (εκ των οποίων 86 για ΑΜΕΑ και αρχικά 70 για ηλεκτρικά οχήματα με προοπτική πρόσθεσης άλλων 268 θέσεων), 206 μοτοσυκλετών, 168 Ταξί και 96 Λεωφορείων. Προβλέπεται μελλοντική επέκταση για επιπλέον 693 ΙΧ και 203 μοτοσυκλέτες.
• Χώρο ανάπτυξης Εμπορικής Ζώνης (με Malls, Ξενοδοχείο κ.α.) επιφάνειας 443.000 τ.μ., με προοπτική επέκτασης κατά 282.000 τ.μ.
• Κλειστό αυτοκινητόδρομο σύνδεσης Αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ στο ύψος του οικισμού Χερσονήσου, μήκους περίπου 18 χλμ., 2 κλάδων με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος.
• Αρτηρία σύνδεσης Αεροδρομίου με την Οδό Αρκαλοχωρίου-Βιάννος μήκους περίπου 6 χλμ., με 1 λωρίδα κυκλοφορίας και διευρυμένη ΛΕΑ ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος
• Περιμετρική οδό Καστελλίου μήκους 1,5 χλμ.
• Εξωτερικό περιμετρικό δίκτυο Αεροδρομίου με την αναβάθμιση των χαρακτηριστικών των υφιστάμενων οδών που επηρεάζονται, εκτιμώμενου συνολικού μήκους 20 χλμ.

Το δεύτερο σε κίνηση

Το νέο αεροδρόμιο του Καστελλίου αναμένεται να είναι μακράν το δεύτερο σε επιβατική κίνηση αεροδρόμιο της χώρας, όπως συμβαίνει και σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τις αρχικές προβλέψεις αυτή υπολογιζόταν στα 9,6 εκατ. επιβάτες το χρόνο κατά το 5ο έτος της παραχώρησης και στα 14,5 εκατ. επιβάτες στο 30ο έτος της παραχώρησης.
Η κατάσταση ωστόσο έχει αλλάξει με την Κρήτη να ενισχύεται ως βασικός πόλος έλξης του τουριστικού ρεύματος. Έτσι, για φέτος το υφιστάμενο αεροδρόμιο Ηρακλείου «Νίκος Καζαντζάκης», υπολογίζεται ότι θα κλείσει τη χρονιά με 10 εκατ. επιβάτες. Με βάση λοιπόν τις αναθεωρημένες προβλέψεις το νέο αεροδρόμιο θα έχει 11,9 εκατ. επιβάτες κατά το 5ο έτος της παραχώρησης και στα 17,8 εκατ. επιβάτες στο 30ο έτος της παραχώρησης. Μεγέθη που εκτιμάται ότι θα ξεπεραστούν.

Τεχνολογία του…μέλλοντος

Σε όλες τις κρίσιμες υποδομές του νέου αεροδρομίου έχει χρησιμοποιηθεί τεχνολογία αιχμής, «ό,τι τελευταίο και τελειότερο υπάρχει στην αεροναυτιλία», όπως τόνισαν τα στελέχη της ΤΕΡΝΑ.
Όσον αφορά τις κτιριακές εγκαταστάσεις κατασκευάζονται με ποιότητα και υλικά ώστε να εξασφαλίσουν τη διάκριση Leed Silver. Σημειώνεται ότι έχει προγραμματιστεί η τοποθέτηση φωτοβολταικών πάνελ στις στέγες τόσο του κεντρικού Terminal όσο και των άλλων κτιρίων, αλλά και στα στέγαστρα των χώρων στάθμευσης, ενώ δρομολογείται και η ανάπτυξη φωτοβολταικών πάρκων σε σημεία της έκτασης του νέου αερολιμένα. Έτσι, ένα σημαντικό ποσοστό της ενέργειας που θα καταναλώνεται θα είναι «πράσινη».

Όπως εξήγησε ο Γενικός Τεχνικός Διευθυντής του ΔΑΗΚ, Αλέξανδρος Νούτσος, στο νέο αεροδρόμιο θα λειτουργούν τελευταίας τεχνολογίας αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου αποσκευών και check in επιβατών. Έτσι, από τα νέου τύπου μηχανήματα θα μπορούν να ελέγχονται πολλά περισσότερα άτομα και αποσκευές σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα στα μεγάλα αεροδρόμια της χώρας.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι και το σύστημα διαχείρισης-ελέγχου αποσκευών το οποίο έχει σχεδόν τοποθετηθεί καταλαμβάνοντας μεγάλη έκταση, ενώ δεν έχει καμία σχέση με όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

Το στοίχημα της μεταφοράς εν λειτουργία

Σε ένα βράδυ θα μεταφερθεί η λειτουργία από το σημερινό αεροδρόμιο «Ν. Καζαντζάκης» στο νέο του Καστελλίου, όπως είχε συμβεί και με το «Ελ. Βενιζέλος». Πρόκειται βεβαίως για ένα δύσκολο και εξαιρετικά απαιτητικό εγχείρημα το οποίο θα απαιτήσει πλήρη συντονισμό πολλών υπηρεσιών, αλλά και μακρά προετοιμασία τουλάχιστον 20 μηνών, που σημαίνει ότι έχει ήδη ξεκινήσει. Η μεταφορά αυτή θα γίνει, φυσικά, σε περίοδο low season.

Αξίζει να αναφερθεί μάλιστα ότι είναι ελάχιστες παγκοσμίως οι αντίστοιχες περιπτώσεις μεταφοράς από αεροδρόμιο σε αεροδρόμιο (όχι πάνω από 5-6), με την Ελλάδα να διεκδικεί μάλλον τα πρωτεία, έχοντας στο… ενεργητικό της δύο από αυτές.

Η εμπορική λειτουργία

Όπως προαναφέρθηκε, το νέο αεροδρόμιο κατασκευαστικά θα ολοκληρωθεί εντός χρονοδιαγράμματος, περί τον Αύγουστο του 2026 και εντός του 2027 θα γίνουν δοκιμαστικές πτήσεις. Για το πότε θα ξεκινήσει η κανονική εμπορική λειτουργία του, ωστόσο, δεν μπορεί να δοθεί μια οριστική απάντηση καθώς εξαρτάται από την έγκαιρη εγκατάσταση των συστημάτων αεροναυτιλίας που άπτονται του πεδίου ευθύνης του Δημοσίου. Όπως εξήγησε ο CEO του ΔΑΗΚ, Νίκος Αναστασίου, αναμένονται αποφάσεις του ΣτΕ επί προσφυγών σχετικά με τη θέση εγκατάστασης των ραντάρ στο λόφο Παπούρα. Δεδομένου ότι η ΥΠΑ έκρινε τη συγκεκριμένη θέση την πλέον κατάλληλη για λόγους ασφαλείας των πτήσεων (καθώς στις εναλλακτικές παρατηρούνταν σημαντικά ζητήματα έλλειψης ορατότητας), κατά τις σχετικές εργασίες ανέκυψαν μεγάλης σπουδαιότητας αρχαιολογικά ευρήματα. Επελέγη το μοντέλο της συνύπαρξής τους με το ραντάρ, με βάση προμελέτη εγκατάστασης της ΥΠΑ, η οποία εγκρίθηκε τον Ιούλιο από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) κατά πλειοψηφία, με μία μόνον αρνητική ψήφο. Ακολούθησαν ωστόσο αντιδράσεις και προσφυγές επί των οποίων αναμένεται η οριστική απόφαση της Δικαιοσύνης.

Το ιστορικό και η επένδυση

Υπενθυμίζεται ότι ο διαγωνισμός για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση λειτουργία και εκμετάλλευση του νέου διεθνούς αερολιμένα και των οδικών συνδέσεων έγινε το 2016. Η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης έγινε τον Φεβρουάριο του 2019 και η έναρξη της παραχώρησης τον Φεβρουάριο του 2020. Μέτοχοι του ΔΑΗΚ είναι το Ελληνικό Δημόσιο με ποσοστό 45,9%, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με ποσοστό 32,5% και η GMR Airports Greece (θυγατρική του ινδικού ομίλου) με 21,6%.

Ωστόσο, το συνολικό ύψος της επένδυσης θα φτάσει τα625 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η συμβολή του Δημοσίου (μαζί με ευρωπαϊκά κονδύλια) είναι 160 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα, κεφάλαια της επενδυτικής κοινοπραξίας (όπου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμμετέχει με 60% και η GMR με 40%).

Σε πλήρη ανάπτυξη κατά τη δεύτερη φάση και με την εμπορική ζώνη το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα 1,5 δισ. ευρώ.

Τι είναι το υποστέλεχος Κ της γρίπης που εξαπλώνεται ταχύτατα - Ποιοι πρέπει να κάνουν εμβόλιο

Δύσκολη αναμένεται η φετινή χρονιά σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις του ιού της γρίπης, όπως εκτιμούν οι ειδικοί επιστήμονες, μετά και από την εμφάνιση νέων μεταλλάξεων που ενδεχομένως να ξεφεύγουν της ανοσίας.

Όπως εξηγεί ο καθηγητής Πνευμονολογίας, διευθυντής Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής στο ΠΑΓΝΗ, Νίκος Τζανάκης, οι πρώτες αναφορές επιτήρησης από το Ηνωμένο Βασίλειο και το νότιο ημισφαίριο επισημαίνουν ότι φέτος κυριαρχεί ένα υποστέλεχος του ιού της γρίπης Α (H3N2), που οι επιστήμονες ονόμασαν υποστέλεχος Κ, το οποίο έχει δώσει πολλές μεταλλάξεις. Εμφανίζεται νωρίτερα από το συνηθισμένο για την εποχή και έχει θέσει ερωτήματα για αυξημένη μετάδοση καθώς και γύρω από την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

«Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, τα εμβόλια φαίνεται ότι προστατεύουν, προς στιγμήν τουλάχιστον, σε ένα ποσοστό 75% τα μικρά παιδιά και 40-50% τους ενήλικες. Ωστόσο, υπάρχουν υπόνοιες ότι η προστασία τους μπορεί να είναι πιο βραχύβια. Παραμένει, ωστόσο, σημαντική έναντι της εκδήλωσης σοβαρής νόσησης», αναφέρει ο κ. Τζανάκης.

Όσον αφορά στο υποστέλεχος Κ, αυτό δείχνει να είναι πιο μεταδοτικό και να προκαλεί περισσότερα και βαρύτερα κρούσματα. «Ίσως έχουμε να κάνουμε με ένα στέλεχος που μεταδίδεται ευκολότερα. Εξαπλώνεται ταχέως και ως εκ τούτου πιθανώς να έχουμε μια δύσκολη χρονιά φέτος με τη γρίπη».

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας, διευθυντής της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής στο ΠΑΓΝΗ, Νίκος Τζανάκης

Το υποστέλεχος Κ εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς

Σημειώνεται ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο η πλειονότητα των εντοπισμένων κρουσμάτων H3N2 αφορούν στο υποστέλεχος Κ, ενώ αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αναφέρουν ταχύτερη από το συνηθισμένο αύξηση στις επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία και νοσηλείες, με τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας να σημειώνουν ότι η εποχή της γρίπης φαίνεται να ξεκινά αρκετές εβδομάδες νωρίτερα από το συνηθισμένο.

Στην πλέον πρόσφατη εβδομαδιαία έκθεση του, για την εβδομάδα 8-14 Νοεμβρίου, το ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων) διαπιστώνει ότι 38 από τους 45 χαρακτηρισμένους ιούς H3N2 (86%) είναι της υποκατηγορίας Κ.

Τα συμπτώματα των νέων μεταλλάξεων είναι ίδια με την τυπική γρίπη H3N2

Τα συμπτώματα του νέου στελέχους Κ παραμένουν σύμφωνα με την τυπική γρίπη H3N2 και αφορούν: ξαφνικό υψηλό πυρετό, ρίγη και εφίδρωση, επίμονο, συχνά ξηρό βήχα, πονόλαιμο, ρινική συμφόρηση, πόνους στο σώμα, πονοκεφάλους, εντονη κόπωση ή αδυναμία και περιστασιακό έμετο ή διάρροια, συμπτώματα πιο συχνό στα παιδιά.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, όπως τονίζει ο κ. Τζανάκης, η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, ο έγκαιρος εμβολιασμός και η εφαρμογή βασικών προληπτικών μέτρων παραμένουν οι καλύτεροι τρόποι για την μείωση του κινδύνου.

«Θα πρέπει όλοι να εμβολιαστούν»

«Η προστασία των εμβολίων εξακολουθεί να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών. Γι’ αυτό οι άνω των 60 ετών, έχουν δεν έχουν προβλήματα, όσοι πάσχουν από νοσήματα, ανεξαρτήτως ηλικίας, τα παιδιά 2 έως 5 ετών, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι πολίτες συστήνω να εμβολιαστούν», τονίζει ο Καθηγητής Πνευμονολογίας.

Σημειώνεται ότι με τον αριθμό ΑΜΚΑ μπορεί οποιοσδήποτε άνω των 18 ετών να πάει στο φαρμακείο και να κάνει το αντιγριπικό εμβόλιο δωρεάν. Για τα μικρά παιδιά φέτος κυκλοφορεί και το εμβόλιο σε μορφή σπρέι από τη μύτη και οι γονείς θα πρέπει να απευθύνονται στους παιδιάτρους.

iefimerida.gr

Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου

Παρελθόν-Παρόν. Μέλλον; 

Aπό τη Βικέλειο Μορφωτική Εταιρεία εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:

Η «Βικελαία μας» δεν είναι μια οποιαδήποτε δημοτική-περιφερειακή βιβλιοθήκη. Είναι μια κιβωτός μνήμης, ιστορίας οκτώ αιώνων της Κρήτης, όχι μόνο του Ηρακλείου.

 Όλη η συλλογική μας μνήμη αποθηκευμένη στα χιλιάδες βιβλία, στις πολύτιμες συλλογές των δωρητών, στα ανυπολόγιστης ιστορικής αξίας αρχεία της.

Είναι το κατεξοχήν πνευματικό κέντρο της πόλης μας, που γαλούχησε γενιές φιλομαθών, επιστημόνων και ερευνητών και συνέβαλε καθοριστικά στη διαχρονική πολιτισμική πορεία και διαδρομή της.

Κάποτε ευτύχησε, υπό την καθοδήγηση ηγετικών μορφών και οραματιστών, όπως του εφόρου της Νίκου Γιανναδάκη (1984-1998), να φτάσει στο

αποκορύφωμα τής δόξας της^. να αναδειχθεί σε πρότυπη δημοτική βιβλιοθήκη

στην ελληνική επικράτεια και να χαρακτηριστεί «Ακαδημία επιστημών

Κρήτης» στα επίσημα έγγραφα της Ε.Ε., έχοντας καταγράψει σειρά 

σημαντικών δράσεων παγκόσμιου βεληνεκούς (εκθέσεις: Δομίνικου 

Θεοτοκόπουλου, Κρητικών Εικόνων, Φαγιούμ) και ένα  υψηλού επιπέδου 

εκδοτικό έργο.

Αλλά και αργότερα, βρέθηκε σε χέρια άξιων κι ευσυνείδητων εργατών, 

ξεχωριστών για το ήθος και την εργατικότητά τους, που τη στήριξαν, χωρίς να φείδονται κόπου και χρόνου και την κράτησαν όρθια μέχρι σήμερα.

Ποιο είναι όμως το «σήμερα» για τη βιβλιοθήκη μας; 

  

Πού βρίσκονται όλοι αυτοί οι στυλοβάτες της, γιατί μόνο έτσι μπορούν να χαρακτηριστούν οι ελάχιστοι μόνιμοι υπάλληλοι (8 αρχικά, 5 αργότερα), που είχαν αναλάβει το βάρος της λειτουργίας της τα τελευταία δέκα χρόνια; 

Δυστυχώς, οι περισσότεροι έχουν φύγει ή βρίσκονται κοντά στην αποχώρηση. Τα αρχεία έχουν μείνει ορφανά, μετά από την αφυπηρέτηση, το Μάρτιο του 2025, του υπεύθυνου του τμήματος κ. Στέφανου Γρατσέα. Η θέση του  διοικητικού προϊσταμένου χηρεύει, μετά την αποχώρηση του κ. Δημήτρη Σάββα, όπως χηρεύει και του βιβλιοθηκονόμου, μετά τη συνταξιοδότηση της κ. Βενετίας Τουβλελίου. 

Ο υπεύθυνος του τμήματος οπτικοακουστικών μέσων κ. Γιάννης Αλεξανδράκης ετοιμάζεται να συνταξιοδοτηθεί σύντομα. 

Το δανειστικό τμήμα λειτουργεί με μια υπάλληλο με μειωμένο ωράριο και με τον κ. Γ. Βορεάδη, υπεύθυνο του τμήματος περιοδικών κι εφημερίδων, που παραμένει κλειστό, μετά τη μετακίνησή του.  

Το αναγνωστήριο εξυπηρετούν οι δύο υπάλληλοι του μη δανειστικού τμήματος και της καταλογογράφησης.

Από το διοικητικό προσωπικό μόνο η υπεύθυνη των εκδόσεων κ. Στεφανία Τερζάκη έχει απομείνει, επιφορτισμένη με ποικίλα καθήκοντα. 

Ακόμη και η τεχνική υποστήριξη και η καθαριότητα των χώρων της βιβλιοθήκης είναι ελλιπής έως ανύπαρκτη, λόγω απουσίας βοηθητικού προσωπικού. 

Όσο για την οικονομική της ενίσχυση από τον προϋπολογισμό του Δήμου δεν επαρκεί για την κάλυψη ούτε των καθημερινών λειτουργικών της εξόδων, πόσο μάλλον των εκδηλώσεων και των εκδόσεών της.

Αυτή η εικόνα, χαρακτηριστική του μεγέθους της υποστελέχωσης και της υπολειτουργίας της, δεν αξίζει στο κύρος και τη βαρύτητα της Βικελαίας μας. 

Η ομαλή, απρόσκοπτη λειτουργία όλων των τμημάτων της δεν εξασφαλίζεται^. κινδυνεύει από την έλλειψη εργατικού δυναμικού.

Χωρίς προϊστάμενο, μόνιμο υπάλληλο, οραματιστή, που θα συλλάβει ένα σχέδιο ολοκληρωμένο  για το μέλλον της, χωρίς αρχειονόμο, βιβλιοθηκονόμο, ιστορικό και φιλόλογο, ειδικότητες απαραίτητες για μια σύγχρονη βιβλιοθήκη, με το τμήμα, ως εκ τούτου, των αρχείων κλειστό, χωρίς τεχνικούς, οικονομικά μέσα, για να υλοποιήσει προγράμματα, εκδηλώσεις και να στηρίξει τις ξεχωριστές εκδόσεις της, δεν μπορούμε να μιλούμε για ουσιαστική λειτουργία μιας βιβλιοθήκης.  

Κινδυνεύουν να εκλείψουν οι δράσεις ανάδειξης της ιστορικής και πνευματικής της αξίας αλλά και της ιστορικής φυσιογνωμίας της πόλης και το άνοιγμα στο πλατύ κοινό. 

Κινδυνεύει να είναι μηδενική η κοινωνική απόδοση του πλούτου της! 

Χωρίς τη δυναμική παρουσία της στα πολιτιστικά δρώμενα δεν επιτελεί το ρόλο του θεματοφύλακα της πνευματικής μας κληρονομιάς.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ανθρώπων που της έχουν απομείνει (βλ. έκθεση: ο πολυταξιδεμένος Βικέλας), η βιβλιοθήκη μας βρίσκεται στα πρόθυρα χειμερίας νάρκης^. δεν μπορεί να λειτουργήσει ως ζωντανό κύτταρο πολιτισμού!

Ποιες είναι οι προοπτικές, που διαμορφώνονται για το μέλλον της, εάν αυτό είναι το παρόν της!!!

Πώς προοιωνίζεται αυτό το μέλλον, όταν κανείς δε φαίνεται να ενδιαφέρεται, μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, για να αλλάξει ή να βελτιώσει αυτή την κατάσταση, που χρονίζει; 

Από το 2021 οι ελάχιστοι υπάλληλοί της έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου, προβλέποντας τη σημερινή κατάληξη. 

Χαρακτηριστικά είναι όσα λέει σε συνέντευξή του ο κ. Αλεξανδράκης το 2021: «…Το S.O.S. για τη Βικελαία Βιβλιοθήκη είναι πια στο κατώφλι της»¹ και ο κ. Δ. Σάββας το 2022, στα αιτήματα, που υποβάλει στο δημοτικό συμβούλιο και σε επιστολή προς τον τότε δήμαρχο κ. Λαμπρινό. 

Και οι δυο εκφράζουν την αγωνία τους για την τύχη της «αγαπημένης πνευματικής εστίας των Καστρινών»² και ζητούν την πρόσληψη μονίμου εξειδικευμένου προσωπικού, μέσω ΑΣΕΠ.

Από τότε μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμιά βελτίωση^. η κατάσταση επιδεινώθηκε. Κάποιοι φταίνε, ασφαλώς, που άφησαν τα πράγματα να φτάσουν ως εδώ!!! 

Τώρα όμως χρειάζεται εγρήγορση και αποτελεσματική δράση από αυτούς που έχουν σήμερα την τύχη της στα χέρια τους. Δεν χωρεί άλλη καθυστέρηση.

Η προβλεπόμενη μόνιμη στελέχωση από το νέο εσωτερικό οργανισμό υπηρεσιών του Δήμου, που μόλις πριν από μερικούς μήνες ψηφίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο (γιατί άραγε άργησε τόσο πολύ;), με το διορισμό δέκα ειδικών υπαλλήλων, για να καλυφθούν στοιχειωδώς τα κενά, που έχουν προκύψει, θα πραγματοποιηθεί στην καλύτερη περίπτωση μετά από δύο χρόνια. Μέχρι τότε τι; 

Έχει φτάσει η ώρα μηδέν για την ιστορική Βιβλιοθήκη του Ηρακλείου; 

Ή θα ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιοι και θα ενδιαφερθούν άμεσα για την επιβίωσή της;

Η πρόσληψη (άγνωστο πότε!) δύο υπαλλήλων με μίσθωση σύμβασης έργου, για ένα δεκάμηνο μόνο, (ηχολήπτη για τη λειτουργία της αίθουσας εκδηλώσεων και φιλολόγου για το τμήμα των αρχείων), που έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Αναπτυξιακό Οργανισμό, είναι ένα μικρό θετικό βήμα, αν τελικά υλοποιηθεί, εντελώς προσωρινό, για να προληφθεί η πλήρης κατάρρευση της Βικελαίας^. δεν είναι όμως ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος και απέχει πολύ από την οριστική λύση.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Βικελείου Μορφωτικής Εταιρείας (Β.Μ.Ε.),

η οποία αποτελεί τον επίσημο φορέα των Φίλων της Βικελαίας, έχοντας ιδρυθεί από τους αείμνηστους Νίκο Γιανναδάκη και Μενέλαο Παρλαμά (1994) και έχοντας στηρίξει τη Βιβλιοθήκη μας τα τελευταία 20 χρόνια³, ανησυχούμε ιδιαίτερα για την κατάσταση που έχει προκύψει, ειδικά μετά από την αποχώρηση του προϊσταμένου της κ. Δημήτρη Σάββα, και θεωρούμε καθήκον μας να ενημερώσομε τα μέλη της Εταιρείας και γενικότερα το κοινό του Ηρακλείου για τα οξύτατα προβλήματα της Βιβλιοθήκης μας και να ζητήσομε από την πολιτεία και τους τοπικούς άρχοντες να δείξουν έμπρακτα

το σεβασμό και το ενδιαφέρον που της αξίζει^. να ανακόψουν την καθοδική πορεία της και να μην επιτρέψουν την ολοκληρωτική υποβάθμισή της .

Είναι οι μόνοι αρμόδιοι και οι μόνοι που μπορούν να το κατορθώσουν. 

Και θέλομε να πιστεύομε πως έχουν την ίδια με μας αγωνία για το μέλλον της.

Μερίδιο ευθύνης φέρομε βέβαια όλοι μας^. όλοι οι πολίτες του Ηρακλείου. 

Από το 2022 γράφαμε:⁴ …[η Βικελαία μας εκπέμπει κραυγή αγωνίας για το μέλλον της και είναι ηθική ευθύνη κάθε υπεύθυνου πολίτη προς την πόλη του «να φωνάξει», από το πόστο του ο καθένας και με όσες δυνάμεις διαθέτει, για ν’ ακουστεί η φωνή της].

Δεν πρέπει να αδιαφορήσομε^. δεν πρέπει να εγκαταλείψομε τη βιβλιοθήκη μας^. όχι μόνο γιατί θα κατηγορηθούμε πως συμβάλαμε συνειδητά στο κλείσιμό της, αλλά, κυρίως, γιατί θα φτωχύνομε, θα μείνομε «γυμνοί» και ανερμάτιστοι. 

Χωρίς τη Βικελαία ποιο θα είναι το μέλλον αυτής της πόλης και των κατοίκων της… 

Μόνο στο τμήμα των αρχείων της βιβλιοθήκης μας, όπου συγκεντρώνεται, κωδικοποιείται και συντηρείται το αρχειακό υλικό των κατακτητών της πόλης από 1217-1945 (ενετικό-τουρκικό-Δημογεροντίας-κρητικής επανάστασης-γερμανικής κατοχής), ) και συνεχίζεται η συλλογή των αρχειακών τεκμηρίων μέχρι τις μέρες μας «μπορεί κανείς να μελετήσει εις βάθος το ιστορικό παρελθόν της Κρήτης και να αναζητήσει την  πνευματική και ιστορική του ταυτότητα»⁵.

Μόνο μέσα στη Βιβλιοθήκη μας μπορούμε να γνωρίσομε την ιστορία της πόλης μας, ν’ αποκτήσομε  τοπική αυτογνωσία, ιστορική συνείδηση και να γίνομε πολίτες υπεύθυνοι, που ενδιαφέρονται για το καλό της πόλης τους.

Γι’ αυτό δεν μπορεί να επιτραπεί να παραμένει ακέφαλη, με τα αρχεία της κλειστά και αναξιοποίητο «έναν ανυπολόγιστο εθνικό θησαυρό»⁵, αποψιλωμένη από προσωπικό, χωρίς άτομα εξειδικευμένα στο πολύμορφο έργο μιας βιβλιοθήκης τέτοιων διαστάσεων και δυνατοτήτων.

Η Βικελαία μας πρέπει να ξεφύγει απ’ αυτή την απαξιωτική κατάσταση^.

 να μπορέσει να αναβαθμίσει την παρουσία της στο πολιτιστικό γίγνεσθαι και να πάρει και πάλι τη θέση που της αξίζει στο παγκόσμιο στερέωμα^. να γίνει μια βιβλιοθήκη σύγχρονη, κέντρο πνευματικής πολιτιστικής κοινωνικής και οικονομικής ζωής, που θα προσφέρει πρόσβαση σε κάθε πολίτη στα προϊόντα του πολιτισμού και στις ψηφιακές πηγές πληροφόρησης, ευκαιρίες δια βίου μάθησης, χώρο συνύπαρξης, ανταλλαγής γνώσης και εμπειρίες.

Ασφαλώς, απαιτούνται πόροι, η «φωνή» και η δυναμική παρουσία, αν χρειαστεί, όλων των συμπολιτών μας- ιδιωτών, φορέων, οργανισμών-είναι γνωστή εξάλλου η ευαισθησία και η πίστη, που έχει επιδείξει αυτή η πόλη, στη σημασία της Βικελαίας για τη ζωή της, σε αλλοτινούς καιρούς. 

Όμως, το πρόβλημα μόνο με πολιτική βούληση μπορεί να λυθεί.

Αυτήν αναμένομε… προτού να είναι πια πολύ αργά για τoν πιο σημαντικό φορέα πολιτισμού του Ηρακλείου.

 

 

                                                                             Για το Δ.Σ. της Β.Μ.Ε.

                                                                                         Η πρόεδρος

                                                                                       Σοφία Κανάκη

                                                                                          Φιλόλογος

      Σημειώσεις

• Συνέντευξη Γιάννη Αλεξανδράκη, εφ. «Πατρίς» 8-02-2021
• Δημήτρης Σάββας, αίτημα στο δημοτικό συμβούλιο, 23-05-2022, επιστολή στο δήμαρχο κ. Λαμπρινό, Δεκέμβριος 2022
• Η Βικέλειος Μορφωτική Εταιρεία (Β.Μ.Ε.) στηρίζει υλικά και ηθικά τη Β.Δ.Β.Η. με ποικίλες δράσεις, για ευαισθητοποίηση του κοινού και προσέλκυση νέων( αρθρογραφία, ημερίδες, συνέδρια, θέσπιση βραβείου, επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, στη βιβλιοθήκη, περίπατοι πολεογνωσίας, αγώνας για να αποδοθεί ολόκληρο το κτήριο Αχτάρικα στη Βικελαία, 2007-2017) 
• «Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη. Ένα διαμάντι σκεπασμένο με σκόνη», άρθρο από τη Β.Μ.Ε., εφ. «Πατρίς», 18-06-2022
• Συνέντευξη Στέφανου Ι. Γρατσέα,  εφ. «Πατρίς» 8-02-2021