Οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια «τρίτη κατάσταση» ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο
Νέα επιστημονική μελέτη επικεντρώνεται στο ενδεχόμενο ύπαρξης μιας «τρίτης κατάστασης» ενός οργανισμού, κάτι μεταξύ ζωής και θανάτου.
Πρόσφατη επιστημονική μελέτη υποστηρίζει ότι μια «τρίτη κατάσταση» ύπαρξης ίσως είναι πραγματική και ήδη παρούσα στη σύγχρονη βιολογία.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτή η τρίτη κατάσταση εμφανίζεται όταν κύτταρα ενός νεκρού οργανισμού συνεχίζουν να λειτουργούν μετά τον θάνατό του, αποκτώντας συχνά νέες ικανότητες που δεν είχαν όταν ο οργανισμός ήταν ζωντανός.
«Ζωή και θάνατος θεωρούνται παραδοσιακά ως αντίθετες έννοιες»
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Physiology, πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Πίτερ Νομπλ, του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, και τον Άλεξ Ποζίτκοφ από το City of Hope National Medical Center στην Καλιφόρνια.
«Ζωή και θάνατος θεωρούνται παραδοσιακά ως αντίθετες έννοιες» αναφέρουν οι ερευνητές σε άρθρο τους στο The Conversation, «αλλά η εμφάνιση νέων πολυκύτταρων μορφών ζωής από κύτταρα νεκρού οργανισμού εισάγει μια ''τρίτη κατάσταση'', που υπερβαίνει τα συμβατικά όρια ζωής και θανάτου».
Στην «τρίτη κατάσταση», συγκεκριμένα κύτταρα, όταν τροφοδοτούνται με θρεπτικά στοιχεία, οξυγόνο, βιοηλεκτρικά ή βιοχημικά σήματα, μπορούν να μετατραπούν σε νέους πολυκύτταρους οργανισμούς, παρουσιάζοντας λειτουργίες που υπερβαίνουν τον αρχικό βιολογικό τους ρόλο.
Τα κύτταρα αναδιοργανώνονται μετά τον θάνατο του οργανισμού
Οι ερευνητές αναφέρουν πρόσφατες μελέτες που αποδεικνύουν την εκπληκτική ικανότητα των κυττάρων να αναδιοργανώνονται και να παίρνουν νέες μορφές μετά τον θάνατο του οργανισμού.
Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αποτελεί η δημιουργία των «ξενομπότς» το 2021, όταν Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι δερματικά κύτταρα από νεκρούς βατράχους μπορούσαν να προσαρμοστούν σε εργαστηριακό περιβάλλον και να σχηματίσουν αυτόνομα, πολυκύτταρα «ζωντανά ρομπότ», με την ονομασία «xenobots».
Αυτά τα οργανικά ρομπότ παρουσίασαν ικανότητες μετακίνησης μέσω τριχιδίων (cilia), συλλογής υλικών, καταγραφής πληροφοριών, αυτοΐασης και περιορισμένης αναπαραγωγής.
Σε άλλη μελέτη, ανθρώπινα πνευμονικά κύτταρα ανέπτυξαν πολυκύτταρους οργανισμούς, γνωστούς ως «ανθρομπότς» (anthrobots), που κυμαίνονται σε μέγεθος από το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας έως την αιχμή ενός μολυβιού. Τα «ανθρομπότς» επιδεικνύουν αυτόνομη κίνηση, αυτοΐαση και μπορούν να θεραπεύουν γειτονικά νευρικά κύτταρα, υπερβαίνοντας τις ικανότητες των «ξενομπότς».
Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι οι νέες αυτές λειτουργίες στα κύτταρα, που δεν παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της ζωής, αποτελούν ενδείξεις σημαντικών αλλαγών στο κυτταρικό επίπεδο, αλλά ο ακριβής μηχανισμός λειτουργίας αυτής της τρίτης κατάστασης παραμένει άγνωστος.
Μια πιθανή εξήγηση συνδέει το φαινόμενο με ένα σύστημα «ηλεκτρικών κυκλωμάτων» εντός των κυτταρικών μεμβρανών, όπου κανάλια και αντλίες παράγουν ηλεκτρικά σήματα που επιτρέπουν στα κύτταρα να επικοινωνούν και να πραγματοποιούν σύνθετες λειτουργίες, όπως ανάπτυξη και κίνηση, διαμορφώνοντας τη δομή του νέου οργανισμού.
Παράγοντες όπως το περιβάλλον (θερμοκρασία, διαθεσιμότητα ενέργειας), αλλά και βιολογικά χαρακτηριστικά (ηλικία, υγεία, φύλο, είδος οργανισμού) επηρεάζουν την ικανότητα των κυττάρων να εισέλθουν σε αυτή την κατάσταση, καθορίζοντας το «μεταθανάτιο τοπίο» όπου τα κύτταρα επιβιώνουν και λειτουργούν.
Η έρευνα ανοίγει νέους «αχαρτογράφητους δρόμους» στη βιολογία, θέτοντας τις βάσεις για μελλοντικές εφαρμογές που θα φέρουν ζωντανά κύτταρα, ίσως ακόμη και ανθρώπινα, σε αυτή την τρίτη κατάσταση.
Αν και ο φόβος για καταστάσεις αντίστοιχες με ταινίες τρόμου, όπως το Re-Animator, παραμένει, τα πρώτα επιστημονικά ευρήματα δείχνουν προοπτικές μεγάλης αξίας.
Στο πεδίο της ιατρικής, τα «ανθρομπότς» θα μπορούσαν να παραχθούν από κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, παρέχοντας στοχευμένη χορήγηση φαρμάκων χωρίς την ενεργοποίηση ανοσολογικών αποκρίσεων.
Αυτά τα ρομποτικά όντα, που ξεκινούν ως μεμονωμένα κύτταρα, κινούνται με τη βοήθεια κηλίδων (cilia) και έχουν σχεδιαστεί ώστε να διαλύουν πλάκες στις αρτηρίες ή να καθαρίζουν υπερβολική βλέννα σε ασθενείς με κυστική ίνωση.
Η βιοδιασπώμενη φύση τους και ο περιορισμένος κύκλος ζωής, που συνήθως δεν ξεπερνά τις τέσσερις έως έξι εβδομάδες, εξασφαλίζουν την ασφάλεια και περιορίζουν τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης ανάπτυξης.
Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η κατανόηση και η αξιοποίηση αυτής της τρίτης κατάστασης έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει την αναγεννητική ιατρική, να επαναπροσδιορίσει τον ορισμό του νομικού θανάτου και να προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για τα όρια της ζωής.
Συνοψίζοντας, η βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ορισμένα κύτταρα μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν και να μετατρέπονται σε νέους οργανισμούς μετά το θάνατο του οργανισμού αποτελεί ένα συναρπαστικό βήμα προς την πρόοδο της εξατομικευμένης και προληπτικής ιατρικής.
