Καιρός: Τελειώνει η αστάθεια από την Κυριακή

 και έρχονται...38άρια

Με βροχές σε πολλές περιοχές θα κυλήσει το Σάββατο τουλάχιστον μέχρι και το βράδυ, ωστόσο την Κυριακή φαίνεται πως τελειώνουν οι ασταθείς καιρικές συνθήκες και το κύριο χαρακτηριστικό του καιρού από αρχές της νέας εβδομάδας θα είναι η σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας. Η ζέστη  θα γίνει πιο έντονη από τη Τετάρτη(4/6) και στην συνέχεια, όπου θα παρατηρηθούν θερμοκρασίες γύρω στους 32-35 βαθμούς στα ηπειρωτικά, με τον μετεωρολόγο του Alpha Γιώργο Ταστραφύλλια να κάνει λόγο για «αφρικανικό αντικυκλώνα» που θα φέρει 38άρια.

Διαφωνία μετεωρολόγων για τον «αφρικανικό αντικυκλώνα»

Μπορεί οι μετεωρολόγοι να συμφωνούν ότι την επόμενη εβδομάδα ο καιρός θα αλλάξει και θα υπάρξει άνοδος της θερμοκρασίας, ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχει διχογνωμία στους όρους που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται προς το ευρύ κοινό.

Αφορμή για τη νέα διαφωνία αποτέλεσε ο όρος «αφρικανικός αντικυκλώνας» που χρησιμοποίησε ο μετεωρολόγος του Alpha, Γιώργος Τσατραφύλλιας, με τον πρώην διευθυντή της ΕΜΥ, Θοδωρή Κολυδά, να σημειώνει ότι «δεν υπάρχει τέτοια επιστημονική ορολογία».

Θυελλώδεις άνεμοι στο Αιγαίο και 28άρια χθες Παρασκευή

Πολύ ενισχυμένοι άνεμοι επικρατούν στα ανατολικά ηπειρωτικά και στο Αιγαίο την Παρασκευή 30/05, με τις ριπές των βορείων ανέμων να ξεπερνούν τα 100 km/h. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr η υψηλότερη μέγιστη ριπή ανέμου την Παρασκευή 30/05 σημειώθηκε στην Παξιμάδα Καρύστου με 105 km/h, ενώ οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες ριπές παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα.

Τέλος, μικρή πτώση παρατηρήθηκε στις μέγιστες θερμοκρασίες. Η μέγιστη θερμοκρασία την Παρασκευή 30/05 σημειώθηκε στον Πύργο Ηλείας και ήταν ίση με 28.3 °C. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες την Παρασκευή 30/05.

Ο καιρός σήμερα Σάββατο

Αρχικά αναμένονται βροχές και καταιγίδες στην Κεντρική Μακεδονία στην Ανατολική Θεσσαλία και Στερεά, στα Δωδεκάνησα και στην Κρήτη. Σταδιακά τα φαινόμενα θα επηρεάσουν και την υπόλοιπη χώρα. Πιθανότητα χαλαζοπτώσεων υπάρχει για τα ηπειρωτικά από το μεσημέρι έως τις πρώτες βραδινές ώρες. Προς το τέλος του εικοσιτετραώρου τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν σημαντικά, με εξαίρεση την Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία και ενδεχομένως την Κρήτη.

Η θερμοκρασία στη Δυτική Μακεδονία θα κυμανθεί από 10 έως 21 βαθμούς Κελσίου, στην υπόλοιπη Μακεδονία και στη Θράκη από 15 έως 27, στη Θεσσαλία από 16 έως 27, στην Ήπειρο από 14 έως 29, στη Στερεά από 15 έως 26, στην Πελοπόννησο από 13 έως 28, στα νησιά του Ιονίου από 15 έως 26, στα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου από 14 έως 27, στις Κυκλάδες από 17 έως 23, στα Δωδεκάνησα από 16 έως 21 και στην Κρήτη από 15 έως 25 βαθμούς Κελσίου.

Οι άνεμοι στο Αιγαίο θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 4 έως 6 μποφόρ. Στο Ιόνιο οι άνεμοι θα πνέουν από ανατολικές διευθύνσεις 3 έως 5 μποφόρ και από το πρωί από βόρειες διευθύνσεις ίδιας έντασης.

Στην Αττική αναμένονται νεφώσεις με πιθανότητα πρόσκαιρων βροχών, κυρίως στα βόρεια του νομού. Οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 έως 5 μποφόρ. Η θερμοκρασία στο κέντρο των Αθηνών θα κυμανθεί από16 έως 26 βαθμούς Κελσίου.

Στον νομό Θεσσαλονίκης αναμένονται βροχές και ενδεχομένως καταιγίδες κατά διαστήματα. Οι άνεμοι θα πνέουν από μεταβαλλόμενες διευθύνσεις έως 3 μποφόρ. Η θερμοκρασία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης θα κυμανθεί από 17 έως 26 βαθμούς Κελσίου.

Ο καιρός την Κυριακή 01-06-2025

Στην Κρήτη νεφώσεις με τοπικές βροχές και μεμονωμένες καταιγίδες μέχρι το μεσημέρι. Στην υπόλοιπη χώρα λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά με τοπικούς όμβρους και κυρίως στα κεντρικά και νότια ορεινά μεμονωμένες καταιγίδες.

Οι άνεμοι στα δυτικά θα είναι μεταβλητοί 3 με 4 ενώ στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 και στο Αιγαίο τοπικά 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία δεν θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή και θα φτάσει στο Ιόνιο και τις περισσότερες ηπεριωτικές περιοχές τους 24 με 26, τοπικά τους 27 με 28 βαθμούς και στην ανατολική νησιωτική χώρα τους 23 με 25 βαθμούς Κελσίου.

Ο καιρός τη Δευτέρα 02-06-2025

Γενικά αίθριος καιρός με πρόσκαιρες νεφώσεις τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά όπου θα σημειωθούν τοπικοί όμβροι, κυρίως στα ορεινά.

Οι άνεμοι θα πνέουν δυτικοί βορειοδυτικοί 3 με 4 και στο ανατολικό Αιγαίο τοπικά 5 με 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο.

Ο καιρός την Τρίτη 03-06-2025

Γενικά αίθριος καιρός με λίγες τοπικές νεφώσεις τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά οπότε είναι πιθανό να σημειωθούν τοπικοί όμβροι στα ορεινά της Ηπείρου.

Οι άνεμοι θα πνέουν δυτικοί βορειοδυτικοί 3 με 4 και στο κεντρικό και νότιο Αιγαίο τοπικά 5 με 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει περαιτέρω άνοδο.

Αναρτήθηκαν οι οριστικοί πίνακες κοινωνικού τουρισμού, δικαιούχοι και αποκλεισμένοι -Τι καλύπτουν τα voucher

Αναρτήθηκαν χθες, Παρασκευή 30 Μαΐου 2025, οι οριστικοί πίνακες δικαιούχων, ωφελουμένων και αποκλειομένων του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού 2025-2026 της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) στον ιστότοπο της www.dypa.gov.gr.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, το πρόγραμμα θα ξεκινήσει για πρώτη φορά την 1η Ιουνίου 2025 - νωρίτερα από ποτέ - και αφορά σε 300.000 επιταγές (vouchers), με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ.

Οι δικαιούχοι μπορούν να πραγματοποιήσουν έως έξι διανυκτερεύσεις σε κατάλυμα, που επιλέγουν από το «Μητρώο Παρόχων» της ΔΥΠΑ, κατόπιν συνεννόησής τους με τον πάροχο, με μικρή ιδιωτική συμμετοχή.

Ειδικά, σε Λέρο, Λέσβο, Χίο, Κω, Σάμο και Ρόδο, μπορούν να πραγματοποιηθούν έως 10 διανυκτερεύσεις δωρεάν (μηδενική ιδιωτική συμμετοχή), ενώ στους Δήμους της Β. Εύβοιας και του Έβρου, καθώς και στη Θεσσαλία, πλην των Σποράδων, μπορούν να πραγματοποιηθούν έως 12 διανυκτερεύσεις δωρεάν.

Επιδοτούνται και ακτοπλοϊκά εισιτήρια

Εκτός από τη διαμονή σε τουριστικά καταλύματα, επιδοτούνται και ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Η συμμετοχή ανέρχεται σε 25%, ενώ για ΑμεΑ τα εισιτήρια είναι δωρεάν.

Οι τιμές επιδότησης προσαυξάνονται κατά 20% για τον μήνα αιχμής Αύγουστο και για τις περιόδους των Χριστουγέννων (από 15/12/2025 έως 14/01/2026) και του Πάσχα (από 03/04/2026 έως 19/04/2026).

Η αυξημένη επιδότηση ισχύει για όλο τον χρόνο για τα καταλύματα της Β. Εύβοιας, του Έβρου και της Θεσσαλίας, εκτός των Σποράδων.

Για τις ακτοπλοϊκές μετακινήσεις, οι δικαιούχοι-ωφελούμενοι εκτυπώνουν από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες (e-services) της ΔΥΠΑ την επιταγή και προσέρχονται στα ταξιδιωτικά γραφεία ή πρακτορεία έκδοσης εισιτηρίων ή εκδοτήρια ηλεκτρονικών εισιτηρίων των παρόχων, επιδεικνύουν την εκτυπωμένη επιταγή και ζητούν την έκδοση εισιτηρίου κοινωνικού τουρισμού της κατηγορίας, στην οποία εντάσσονται.

Σημειώνεται πως για καμία κατηγορία δεν απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών, εξαιρουμένης της κατηγορίας πολυτέκνων.

Η ΔΥΠΑ διευκρινίζει ότι δεν εμπλέκεται στη διαδικασία έκδοσης του ακτοπλοϊκού εισιτηρίου.

Μέσω διαδικτυακής υπηρεσίας (web service) εκδίδεται το εισιτήριο και ενεργοποιείται η επιταγή ακτοπλοϊκής μετακίνησης για τη μετάβαση και την επιστροφή.

Η ακτοπλοϊκή μετακίνηση επιτρέπεται μόνο για τη μετάβαση/επιστροφή στον/από τόπο του επιλεγμένου τουριστικού καταλύματος.

Οι δικαιούχοι του περσινού προγράμματος, που δεν έχουν ενεργοποιήσει ακόμη τις επιταγές, μπορούν να κάνουν διακοπές έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Όλες οι πληροφορίες για το πρόγραμμα βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.dypa.gov.gr/koinonikos-toyrismos.

Έγραψε ιστορία ο «άρχοντας των κρίκων» Λευτέρης Πετρούνιας -Έγινε πρωταθλητής Ευρώπης για 8η φορά

Με μια μαγική εμφάνιση, ο Λευτέρης Πετρούνιας έγραψε ιστορία στη Λειψία, κατακτώντας το όγδοο χρυσό μετάλλιο σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής.

Ο «άρχοντας των κρίκων» βαθμολογήθηκε με 14.400 βαθμούς από τους κριτές, όσους πήρε και ο Τούρκος Αντέμ Ασίλ, με τον οποίο και μοιράστηκε την πρώτη θέση.

Την τριάδα των μεταλλίων συμπλήρωσε ο Αρμένιος Αρτούρ Αβετισιάν με 14.366 βαθμούς, στον πιο ισορροπημένο τελικό από όλους, καθώς η 1η από την 6η θέση απείχαν μόλις 0,067 βαθμούς.

Τα αποτελέσματα στον τελικό των κρίκων:

Λευτέρης Πετρούνιας (ΕΛΛΑΔΑ) 14,400 β.

Άντεμ Ασίλ (Τουρκία) 14,400 β.

Αρτούρ Αβετισιάν (Αρμενία) 14,366 β.

Νικίτα Σιμόνοφ (Αζερμπαϊτζάν) 14,333 β.

Κόρτνι Τάλοχ (Βρετανία) 14,333 β.

Χάρι Χέπγουορθ (Βρετανία) 14,333 β.

Βαχάγκν Νταβτιάν (Αρμενία) 14,166 β.

Σαμίρ Αΐτ Σαΐντ (Γαλλία) 14,066 β.

Το ιστορικό κατόρθωμα του Πετρούνια με 10 μετάλλια -Τα οκτώ είναι χρυσά

Χάρη στο νέο κατόρθωμά του, ο Πετρούνιας έγινε ο μοναδικός σπεσιαλίστας με οκτώ χρυσά μετάλλια, αλλά και ο πρώτος αθλητής στα 70 χρόνια ιστορίας του θεσμού από το 1955 μέχρι σήμερα που φτάνει σε διψήφιο αριθμό μεταλλίων στο ίδιο αγώνισμα!

Με το δέκατο ευρωπαϊκό μετάλλιό του στους κρίκους, αφήνει πίσω τον Ούγγρο Κρίστιαν Μπέρκι που είχε κερδίσει 9 μετάλλια στον πλάγιο ίππο μεταξύ 2004 και 2017 (6 χρυσά - 2 ασημένια - 1 χάλκινο) και τον Σλοβένο Μίτγια Πέτκοβσεκ με 9 μετάλλια στο δίζυγο μεταξύ 1998 και 2012 (4-3-2).

Στη σχετική λίστα ακολουθεί ένας άλλος Έλληνας πρωταθλητής, ο Βλάσης Μάρας, με 8 μετάλλια στο μονόζυγο μεταξύ 2002 και 2015 (5-1-2).

Παράλληλα, ο 34χρονος «άρχοντας των κρίκων» έφτασε σε άθροισμα τα 13 χρυσά μετάλλια σε κορυφαίες διοργανώσεις, συνυπολογίζοντας τους θριάμβους του σε τρία Παγκόσμια Πρωταθλήματα (2015, 2017, 2018), στους Ευρωπαϊκούς Αγώνες του 2015 και φυσικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες «Ρίο 2016».

Ο Λευτέρης Πετρούνιας θα επιστρέψει στην Ελλάδα τα ξημερώματα της Κυριακής, γύρω στις 00:25, με πτήση από το Βερολίνο.

Τα 32+1 ελληνικά μετάλλια στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα Ενόργανης

Η νέα τεράστια επιτυχία του Λευτέρη Πετρούνια στη Λειψία ανεβάζει στον αριθμό των 33 τα μετάλλια που έχει πανηγυρίσει η ελληνική ενόργανη γυμναστική στην ιστορία της στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα Ανδρών-Γυναικών.

Ο «άρχοντας των κρίκων» έχει πλέον στη συλλογή του 10 μετάλλια σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα (8 χρυσά), όλα στο ίδιο αγώνισμα, δύο περισσότερα από τον Βλάση Μάρα που έχει κατακτήσει οκτώ στο μονόζυγο (5 χρυσά), ενώ πέντε μετάλλια έχει πάρει ο Λευτέρης Κοσμίδης στο έδαφος (1 χρυσό), τέσσερα ο Δημοσθένης Ταμπάκος στους κρίκους (2 χρυσά), τρία ο Βασίλης Τσολακίδης στο δίζυγο (1 χρυσό), δύο ο Ιωάννης Μελισσανίδης σε έδαφος και άλμα (ο μόνος που έχει κερδίσει σε δύο διαφορετικά όργανα) και ένα η Στεφανί Μπισμπίκου στη δοκό ισορροπίας.

Αναλυτικά, οι ελληνικές επιτυχίες στον θεσμό:

ΑΝΔΡΕΣ

1998, Αγ. Πετρούπολη: Ιωάννης Μελισσανίδης (χρυσό στο άλμα)

1998, Αγ. Πετρούπολη: Ιωάννης Μελισσανίδης (ασημένιο στο έδαφος)

1998, Αγ. Πετρούπολη: Δημοσθένης Ταμπάκος (χάλκινο στους κρίκους)

2000, Βρέμη: Δημοσθένης Ταμπάκος (χρυσό στους κρίκους)

2002, Πάτρα: Βασίλης Τσολακίδης (χρυσό στο δίζυγο)

2002, Πάτρα: Βλάσης Μάρας (χρυσό στο μονόζυγο)

2002, Πάτρα: Δημοσθένης Ταμπάκος (ασημένιο στους κρίκους)

2004, Λιουμπλιάνα: Βλάσης Μάρας (χρυσό στο μονόζυγο)

2004, Λιουμπλιάνα: Δημοσθένης Ταμπάκος (χρυσό στους κρίκους)

2006, Βόλος: Βλάσης Μάρας (χρυσό στο μονόζυγο)

2007, Άμστερνταμ: Λευτέρης Κοσμίδης (χάλκινο στο έδαφος)

2008, Λοζάνη: Βλάσης Μάρας (ασημένιο στο μονόζυγο)

2009, Μιλάνο: Βλάσης Μάρας (χρυσό στο μονόζυγο)

2009, Μιλάνο: Λευτέρης Κοσμίδης (χάλκινο στο έδαφος)

2010, Μπέρμιγχαμ: Βλάσης Μάρας (χρυσό στο μονόζυγο)

2010, Μπέρμιγχαμ: Λευτέρης Κοσμίδης (ασημένιο στο έδαφος)

2010, Μπέρμιγχαμ: Βασίλης Τσολακίδης (ασημένιο στο δίζυγο)

2011, Βερολίνο: Βασίλης Τσολακίδης (χάλκινο στο δίζυγο)

2011, Βερολίνο: Λευτέρης Πετρούνιας (χάλκινο στους κρίκους)

2012, Μονπελιέ: Λευτέρης Κοσμίδης (χρυσό στο έδαφος)

2012, Μονπελιέ: Βλάσης Μάρας (χάλκινο στο μονόζυγο)

2014, Σόφια: Λευτέρης Κοσμίδης (ασημένιο στο έδαφος)

2015, Μονπελιέ: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2015, Μονπελιέ: Βλάσης Μάρας (χάλκινο στο μονόζυγο)

2016, Βέρνη: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2017, Κλουζ: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2018, Γλασκόβη: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2021, Βασιλεία: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2022, Μόναχο: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2023, Αττάλεια: Λευτέρης Πετρούνιας (χάλκινο στους κρίκους)

2024, Ρίμινι: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

2025, Λειψία: Λευτέρης Πετρούνιας (χρυσό στους κρίκους)

ΓΥΝΑΙΚΕΣ

2007, Άμστερνταμ: Στεφανί Μπισμπίκου (χάλκινο στη δοκό ισορροπίας)

Μητσοτάκης: Θερμά συγχαρητήρια Λευτέρη, μας έκανες για ακόμα μια φορά υπερήφανους

Αμέσως μετά τον θρίαμβο στη Λειψία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχάρη τον Λευτέρη Πετρούνια.

«Ο Λευτέρης Πετρούνιας ξανά χρυσός με φοβερή εμφάνιση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής στη Λειψία. Θερμά συγχαρητήρια Λευτέρη, μας έκανες για ακόμα μια φορά υπερήφανους!», έγραψε ο πρωθυπουργός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τασούλας για Πετρούνια: Με το 8ο ευρωπαϊκό χρυσό μετάλλιο επιβεβαίωσε το αστείρευτο ταλέντο του

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κώστας Τασούλας, έδωσε συγχαρητήρια τον «άρχοντα των κρίκων» για τη μεγάλη του επιτυχία, σημειώνοντας ότι «επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά το αστείρευτο ταλέντο του, που τον κατατάσσει δικαίως στους κορυφαίους του κόσμου».

«Θερμά συγχαρητήρια στον Λευτέρη Πετρούνια για τη νέα του μεγάλη επιτυχία με την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ενόργανης Γυμναστικής της Λειψίας.

Ο σπουδαίος αθλητής με το όγδοο ευρωπαϊκό χρυσό μετάλλιο της καριέρας του επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά το αστείρευτο ταλέντο του, που τον κατατάσσει δικαίως στους κορυφαίους του κόσμου.

Η αφοσίωση με την οποία τιμά τα ελληνικά χρώματα αποτελεί πηγή υπερηφάνειας και έμπνευσης για όλους μας», αναφέρει στη δήλωσή του ο κ. Τασούλας.

Δένδιας για Πετρούνια: Του αξίζουν και πάλι θερμά συγχαρητήρια

Μέσα από ανάρτηση που έκανε στο X (πρώην Twitter), ο Νίκος Δένδιας συνεχάρη τον Λευτέρη Πετρούνια για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στη Λειψία.

«Πρωταθλητής Ευρώπης για όγδοη φορά ο Ολυμπιονίκης και Έφεδρος εν ενεργεία ανθυπολοχαγός (ΤΘ) Λευτέρης Πετρούνιας στον τελικό των κρίκων, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής. Του αξίζουν και πάλι θερμά συγχαρητήρια!», αναφέρει στην ανάρτησή του ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Σάββατο 31 Μαΐου

Σήμερα Σάββατο, 31 Μαΐου, σύμφωνα με το εορτολόγιο, η εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Ερμείου μάρτυρος και του Αγίου Μάγου.

Τα ονόματα που γιορτάζουν είναι τα εξής:

• Ερμείας, Ερμειάς, Ερμεία
• Μάγια, Μάγος

Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος

Ανατολή ήλιου: 06:04 – Δύση ήλιου: 20:41

Σελήνη 4.7 ημερών

Άγιος Ερμείας

Ο Άγιος Μάρτυς Ερμείας, ζούσε στα Κόμανα της Καππαδοκίας την εποχή του αυτοκράτορα των Ρωμαίων Αντωνίνου Πίου. Είχε από νεαρή ηλικία ενταχθεί στα στρατεύματα του Καίσαρα και γρήγορα ξεχώρισε για την γενναιότητα, την ανδρεία και το αγωνιστικό του φρόνημα, τα οποία αντλούσε από την πίστη του στον Ιησού Χριστό.

Την περίοδο της βασιλείας του Μάρκου Αυρήλιου (138 – 161 μ.Χ.) ξέσπασε μεγάλος διωγμός κατά των χριστιανών, μεταξύ δε των πρώτων που συνέλαβαν, ήταν και ο Ερμείας, αγνοώντας και τις μεγάλες του υπηρεσίες στην πατρίδα αλλά και τα σεβάσμια γηρατειά του. Οδηγήθηκε μπροστά στον δούκα Σεβαστιανό, ο οποίος τον διέταξε να θυσιάσει τα είδωλα. Ο Άγιος όμως ακλόνητος και ακατάβλητος, αρνήθηκε να προδώσει τον Κύριό του και να θυσιάσει στα μιαρά ειδωλολατρικά ξόανα. Με τη γλυκύτητα δε πού τον διέκρινε, απάντησε στις προτροπές των τυράννων: «Θα ήταν πολύ ανόητο σεβαστέ άρχοντά μου να αφήσω το φως και να προτιμήσω το σκοτάδι, να εγκαταλείψω την αλήθεια και να ασπασθώ το ψέμα, να παραιτηθώ από τη ζωή και να προτιμήσω το θάνατο. Θα ήταν λοιπόν παράλογο στο τέλος της ζωής μου να χάσω αυτά τα πολύτιμα αγαθά».

Τότε εξοργισμένος ο άρχοντας, διέταξε, αφού τον βασανίσουν σκληρά, να τον ρίξουν στην πυρά. Με την επέμβαση όμως και τη χάρη του Θεού, ο Άγιος εξήλθε σώος και αβλαβής από όλα τα φρικτά βασανιστήρια. Τελικά τον αποκεφάλισαν χαρίζοντας του το στέφανο της δόξας το 160 μ.Χ.

Άγιος Μάγος

Ο Άγιος Μάγος, του οποίου το όνομα δεν γνωρίζουμε, ήταν αυτός, που έδωσε διάφορα δηλητήρια στον Άγιο Ερμεία, αλλά ο Άγιος τον έκανε με τη θεία χάρη να πιστέψει στον Χριστό και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκε μαζί μ’ αυτόν, αφού ομολόγησε την πίστη του.

Τι αναφέρει το υπόμνημα που κατέθεσε ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για τον ΒΟΑΚ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΠΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΑΛΕΞΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ

Ενώπιον της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής

Για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών «Κύρωση Σύμβασης Παραχώρησης του έργου της μελέτης, κατασκευής, χρηματοδότησης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στο τμήμα Χανιά-Ηράκλειο»

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Η έλλειψη γνώσης των δεκαεπτά (17) προσαρτημάτων της Σύμβασης Παραχώρησης (βλ. αρ. 3.3.2), τα οποία δεν προσκομίστηκαν στη Βουλή, προκαλεί αβεβαιότητα στην κρίση πλείστων χωρίων της Σύμβασης που παραπέμπουν ακριβώς σε προσαρτήματα, και ιδιαίτερα στην Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων (ΕΣΥ, προσάρτημα 2). 

Ο Δήμος Ηρακλείου αναγνωρίζει την αναγκαιότητα αναβάθμισης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). 

Ωστόσο, το έργο, και ειδικότερα η λεγόμενη «παράκαμψη Ηρακλείου» όπως προδιαγράφεται στην προς κύρωση από τη Βουλή των Ελλήνων Σύμβαση Παραχώρησης παρουσιάζει σοβαρές ατέλειες, οι οποίες, αν δεν θεραπευθούν, θα υποβαθμίσουν την ποιότητα ζωής και το αστικό περιβάλλον και θα θέσουν σε κίνδυνο ζωές, περιουσίες και υποδομές. 

Οι αντιρρήσεις του Δήμου Ηρακλείου έχουν ως εξής: 

1.  Εξαρχής ο Δήμος Ηρακλείου διεκδικούσε και διεκδικεί την κατασκευή μιας πραγματικής παράκαμψης του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος του Ηρακλείου. Ο σημερινός δρόμος διπλού κλάδου κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 2000, ενώ o αρχικός ένας κλάδος κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1970, όταν το Ηράκλειο είχε πληθυσμό λιγότερο από 90.000  κατοίκους και ο ΒΟΑΚ λειτουργούσε ως πραγματική παράκαμψη. Σήμερα η πόλη έχει πληθυσμό 180.000 κατοίκων και ο ΒΟΑΚ διέρχεται μέσα από τον αστικό ιστό της και τον διχοτομεί σε ένα μήκος επτά χιλιομέτρων. 

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είχε συμφωνήσει με την ανάγκη ευρύτερης νότιας παράκαμψης και είχε μελετήσει σχετικές λύσεις από το 2010 (Αναγνωριστική συγκοινωνιακή και γεωλογική μελέτη της ευρείας παράκαμψης Ηρακλείου, ΕΥΔΕ – ΒΟΑΚ, τότε Υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων). Δυστυχώς οι μελέτες εκείνες αγνοήθηκαν και επελέγη η ένταξη του σημερινού δρόμου στο Έργο Παραχώρησης διατηρώντας για τα επόμενα 40 χρόνια -τουλάχιστον- τη διχοτόμηση της πόλης χωρίς καμία ενημέρωση του Δήμου μέχρι την εκ του νόμου υποχρεωτική διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης μετά την ολοκλήρωση των μελετών, στο πλαίσιο έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων.

Σήμερα, λοιπόν, δεν υπάρχει καμιά παράκαμψη Ηρακλείου. Και  με το έργο παραχώρησης όπως δημοπρατήθηκε δεν θα υπάρξει καμία παράκαμψη Ηρακλείου. Συνεπώς, την μεγαλύτερη παραχώρηση καλείται να κάνει το Ηράκλειο. Άνευ ανταλλάγματος; Το αντάλλαγμα για το άμεσο μέλλον θα είναι η κατά το δυνατόν θεραπεία, όπως θα δείξουμε αμέσως παρακάτω. 

Ωστόσο, ο Δήμος Ηρακλείου, δεν παραιτείται από το αίτημα της πραγματικής νότιας παράκαμψης της πόλης σε εύλογο χρόνο και ζητούμε μια πολιτική δήλωση για την άμεση έναρξη των σχετικών μελετών.

2.  Όπως είναι γνωστό, ο Δήμος Ηρακλείου έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας με Αίτηση Ακυρώσεως της τροποποίησης της ΑΕΠΟ του έργου του ΒΟΑΚ, τόσο για τυπικούς, όσο κυρίως, για ουσιαστικούς λόγους (βλ. συνημμένα 1, 2 & 3). Εδώ αναφέρονται οι ουσιαστικοί λόγοι: Η ένταξη του ΒΟΑΚ σε Σύμβαση Παραχώρησης, πέραν της φυσιολογικής ετήσιας αύξησης της κυκλοφορίας, θα επιφέρει αλλαγές που θα επιβαρύνουν δραματικά τις κυκλοφοριακές συνθήκες στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου, τόσον επειδή η γενικότερη αναβάθμιση του ΒΟΑΚ από τα Χανιά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο θα επιφέρει σημαντική αύξηση της κυκλοφορίας επ’ αυτού, όσο και επειδή η επιβολή διοδίων στον ΒΟΑΚ θα αποτρέψει τη χρήση του για τοπικές μετακινήσεις και θα επιβαρύνει σημαντικά το τοπικό αστικό οδικό δίκτυο του Ηρακλείου. 

Για να αμβλυνθούν οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις, είναι απαραίτητο 

(α) να υποστηριχθούν οι καθημερινές αστικές μετακινήσεις ώστε να περιοριστεί το ρήγμα που προκαλεί ο ΒΟΑΚ στο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου, και 

(β) να αναβαθμιστεί η κυκλοφοριακή λειτουργία του συστήματος αυτοκινητόδρομος-τοπικό οδικό δίκτυο-πόλη-λιμάνι, ώστε να αποφευχθούν χαοτικές καταστάσεις στις ώρες αιχμής και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. 

Πρόκειται για θέματα ζωτικής σημασίας για το μέλλον του Ηρακλείου και την καθημερινότητα των πολιτών και των επισκεπτών του από τα οποία δεν δικαιούμαστε να αποστούμε ούτε κατ’ ελάχιστον. 

Ο Δήμος Ηρακλείου έχει καταθέσει στο Υπουργείο Υποδομών και δημοσιοποιήσει δέσμη αναγκαίων παρεμβάσεων ώστε να ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση της πόλης και η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και των χρηστών της. Οι απαιτήσεις αυτές έχουν στοιχειοθετηθεί στη βάση μελετών έγκριτων ειδικών επιστημόνων και δημοσίων φορέων.

Συνοπτικά, οι αναγκαίες παρεμβάσεις που συνιστούν απαιτήσεις του Δήμου Ηρακλείου αφορούν:

• Στον επανασχεδιασμό και την (ανα)κατασκευή των κόμβων, η λειτουργία των οποίων σχετίζεται με τη σύνδεση του ΒΟΑΚ με την πόλη και το λιμάνι, και συνεπώς θα συμβάλει και στην καλύτερη λειτουργία του ΒΟΑΚ. 

      [Επισημαίνονται οι προς ανασχεδιασμό / (ανα)κατασκευή κόμβοι ΠΑΓΝΗ (Πανεπιστημίου), Μεσσαράς-Τυμπακίου, Φοινικιάς, Παπαναστασίου (Κνωσσού), Κατσαμπά (Βιομηχανικής -Βιάννου)]

• Στην υπογειοποίηση τμημάτων της «παράκαμψης Ηρακλείου» στο μέρος που διέρχεται από τον αστικό ιστό και, εναλλακτικά ή συνδυαστικά, στον σχεδιασμό και την κατασκευή στεγάστρων (Covers), που θα αποδώσουν παράπλευρες και εγκάρσιες κινήσεις εκατέρωθεν του ΒΟΑΚ αλλά και σημαντικό κοινόχρηστο χώρο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για τις θέσεις και διαστασιολογήσεις των στεγάστρων που εικονίζονται ανωτέρω, υιοθετείται από τον Δήμο Ηρακλείου η πρόταση της Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Έργων του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (Ο.Α.Κ., Α.Π. 10970, 22/8/2022), «Απόψεις – Προτάσεις για την ΜΠΕ των παρακάμψεων των πόλεων του ΒΟΑΚ». 

• Στον επανασχεδιασμό και το συνακόλουθο κατασκευαστικό έργο σε κάτω διαβάσεις, των οποίων ο σχεδιασμός και οι διαστάσεις είναι σήμερα από ελλιπείς έως επικίνδυνες, πέραν των πλευρικών επεκτάσεων τους για την ομαλή κυκλοφοριακή σύνδεση της πόλης του Ηρακλείου εκατέρωθεν του ΒΟΑΚ. 

• Στην δημιουργία πλήρους παράπλευρου οδικού δικτύου σε όλο το μήκος της «παράκαμψης Ηρακλείου» για την εύρυθμη λειτουργία των παρόδιων χρήσεων κατοικίας, αλλά και των βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, βορείως και νοτίως του ΒΟΑΚ, με δεδομένους τους πρόσθετους φόρτους που θα προέλθουν από το έργο παραχώρησης, όσο και σε απευκταίες περιπτώσεις έκτακτων συμβάντων επί του ΒΟΑΚ, όταν η κυκλοφορία του αυτοκινητόδρομου θα πρέπει να διοχετευθεί εκτός αυτού και να εξυπηρετηθεί προσωρινά από το τοπικό δίκτυο χωρίς να προκληθούν χαοτικές και επικίνδυνες καταστάσεις.

[ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η διπλή γέφυρα του Αλμυρού προτείνεται με την επιφύλαξη ενδεχόμενης εναλλακτικής πρότασης του Δήμου Μαλεβιζίου, στην οποία ο Δήμος Ηρακλείου ρακλείου Ηπροσχωρεί κατ’ αρχήν.]

• Στον σχεδιασμό και την κατασκευή των υδραυλικών έργων για απορροή και διόδευση των ομβρίων υδάτων από τον ΒΟΑΚ στους παρακείμενους φυσικούς αποδέκτες (ρέματα), με διασφάλιση της απαιτούμενης παροχετευτικότητας σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, κρίσιμο ζήτημα πολιτικής προστασίας της πόλης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η αντιμετώπιση του ζητήματος (ζωής ή θανάτου) απαιτεί τροποποίηση του αρ. 6.2.5, σύμφωνα με το οποίο «ο Παραχωρησιούχος δεν ευθύνεται για την τυχόν ανεπάρκεια των αποδεκτών κατάντη του ‘Έργου Παραχώρησης πέραν των κατάντη ορίων διευθέτησης του υδατορέματος ή του ποταμού σύμφωνα με την εγκεκριμένη υδραυλική μελέτη και τους περιβαλλοντικούς όρους του Έργου Παραχώρησης».

• Στον εξαρχής του έργου σχεδιασμό και την εγκατάσταση ηχοπετασμάτων για την προστασία από τον κυκλοφοριακό θόρυβο των παρόδιων κατοικιών της πόλης (βλ. αρ. 11.3)

Επιπλέον, σε απόλυτη συνάφεια με τα ανωτέρω και με δεδομένο ότι, όπως προβλέπεται στην προς κύρωση Σύμβαση Παραχώρησης, «ο γενικός στόχος του Δημοσίου μέσω της παροχής, συντήρησης και λειτουργίας Έργου Παραχώρησης από τον Παραχωρησιούχο είναι η εξυπηρέτηση των μεταφορικών αναγκών του κοινού και των επιχειρήσεων με τον βέλτιστο τρόπο» (αρ. 10.6.4.1), παρίσταται η ανάγκη συνολικής κυκλοφοριακής μελέτης για το πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου, χωρίς την οποία βασικές πρόνοιες του Συστήματος Διαχείρισης Αυτοκινητοδρόμου (Asset Management System, αρ. 10.6.3) δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν. Ενδεικτικά αναφέρονται «Η ικανοποίηση της τρέχουσας και μελλοντικής ζήτησης μεταφορών» (10.6.4.1.(a)), «Η εξυπηρέτηση άλλων αναγκών των τοπικών κοινωνιών που συνδέονται με το Έργο Παραχώρησης και τις συναφείς με αυτό υποδομές (10.6.4.1.(c), απ’ όπου προκύπτει η ανάγκη μελέτης της κυκλοφοριακής σύνδεσης του ΒΟΑΚ με τον λιμένα Ηρακλείου), η «Βελτιστοποίηση της αλληλεπίδρασης άλλων μεταφορικών μέσων προς υποβοήθηση των πολυτροπικών μεταφορών επιβατών και εμπορευμάτων» (10.6.4.1.(e)), η «Ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων» (10.6.4.1.(j)), η «Παροχή αποδεκτού επιπέδου πρόσβασης για όλα τα είδη μεταφορών και σε όλες τις περιοχές του ‘Έργου Παραχώρησης» (10.6.4.1.(i)). 

Με δεδομένα τα ανωτέρω, οφείλεται επίσης να γίνει σαφές και ρητό ότι η οικονομική απόδοση του Έργου στον Παραχωρησιούχο δεν μπορεί να λογίζεται και να γίνεται αποδεκτή  ως παράγων ανάσχεσης αναπτυξιακών έργων κατασκευής και λειτουργίας άλλων μεταφορικών υποδομών που αποδίδουν κοινή ωφέλεια. Ιδιαιτέρως,  ζητούμε να γίνει σαφές και ρητό, με πολιτική δήλωση, ότι ο σχεδιασμός και η κατασκευή οδικής σύνδεσης του Ηρακλείου με το νέο αεροδρόμιο Καστελλίου με μικρότερη πραγματική χρονοαπόσταση είναι ανεξάρτητος από το έργο παραχώρησης του ΒΟΑΚ (σύμφωνα με το αρ. 6.4.2).

3. Κρίνεται αναγκαία η καθολική εξαίρεση από τα διόδια τέλη των αστικών τμημάτων του ΒΟΑΚ, και εν προκειμένω του τμήματος της «παράκαμψης Ηρακλείου». Ο ΒΟΑΚ διατρέχει το πιο αναπτυγμένο τμήμα της Κρήτης και αποτελεί τη μοναδική επιλογή για τις καθημερινές μετακινήσεις των κατοίκων και παραγωγών της. Οι μετακινήσεις διεξάγονται κυρίως σε μικρές αποστάσεις και δεν μπορούν να διεξαχθούν μέσω άλλης εναλλακτικής διαδρομής. 

Η πρόβλεψη για τη μη καταβολή διοδίων εντός των ορίων του Δήμου είναι ατελής και υπό σειρά προϋποθέσεων. Ατελής, γιατί περιλαμβάνει μόνο τα επιβατικά οχήματα και συνεπώς τα βαρέα οχήματα θα επιβαρύνουν την πόλη. Είναι δε απορίας άξιο ότι στις προϋποθέσεις περιλαμβάνεται η ολοκλήρωση του Εθνικού Συστήματος Χρέωσης Ηλεκτρονικών Διοδίων που εκφεύγει από το πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου και της υπό συζήτηση Σύμβασης Παραχώρησης. 

Ενώ ο αρμόδιος υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών έχει δηλώσει ότι «δεν θα υπάρχουν διόδια στα αστικά τμήματα του ΒΟΑΚ», στη σύμβαση ορίζεται ρητώς ότι μέχρι τότε (έναρξη λειτουργίας ΕΣΧΗΔ), ο Παραχωρησιούχος δύναται να επιβάλλει διόδια σε όλους τους χρήστες με Μετωπικούς και Πλευρικούς Σταθμούς, και μάλιστα από την πρώτη περίοδο (Τ1) της παραχώρησης (αρ. 18.1.10, 18.2.1). 

Επίσης, η παράλειψη του κόμβου του Αεροδρομίου από τον πίνακα (18.1.10) των κόμβων που εξυπηρετούν αστικές μετακινήσεις ακυρώνει σε μεγάλο βαθμό το μέτρο της εξαίρεσης οδηγώντας τα οχήματα μέσα στον αστικό ιστό και μάλιστα στην περιοχή στην οποία κατά τα επόμενα χρόνια θα συντελεσθεί η μέγιστη οικιστική ανάπτυξη της πόλης του Ηρακλείου. Αποτελεί αδήριτη ανάγκη η τροποποίηση του ως άνω Πίνακα ώστε να συμπεριληφθεί ο κόμβος του Αεροδρομίου. 

4.  Ο Δήμος Ηρακλείου εκφράζει τη διαφωνία του με την έως σήμερα παραμέληση της Σητείας και της Ιεράπετρας. Με τον ένα ή το άλλο τρόπο, ο ΒΟΑΚ από την Κίσσαμο έως τον Άγιο Νικόλαο θα μετατραπεί σ’ έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο. Συνεπώς, η αναβάθμιση του τμήματος Άγιος Νικόλαος –Παχειά Άμμος – Σητεία / Ιεράπετρα, αποτελεί όρο εκ των ων ουκ άνευ για την ενιαία κοινωνική και παραγωγική λειτουργία της Κρήτης. Γίνεται κατανοητό ότι πρόκειται για δύσκολο έργο αλλά αυτός δεν είναι λόγος για να μην έχει αναζητηθεί και υλοποιηθεί μια βιώσιμη λύση σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες.

Ηράκλειο, 27/5/2025

Ο Δήμαρχος Ηρακλείου

Αλέξης Καλοκαιρινός

Συνημμένα:

• Αίτηση Ακύρωσης του Δήμου Ηρακλείου με αριθμ. κατάθεσης Ε1446/2023 για την ακύρωση της υπ’ αριθμ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/27000/1783/6-4-2023, σε ορθή επανάληψη στις 26-4-2023, αποφάσεως του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας («Τροποποίηση της υπ’ αριθ. 68871/4636/20.07.2022 (ΑΔΑ: 6ΨΝ34653Π8-ΔΡΧ) Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το έργο: «Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ): τμήμα Χανιά - Ηράκλειο», ως προς την ενσωμάτωση των υφιστάμενων υποτμημάτων των παρακάμψεων Χανιών – Ρεθύμνου – Ηρακλείου του ΒΟΑΚ (ΑΔΑ: 917Η4653Π8-ΤΛ9)
• Πρόσθετοι Λόγοι Ακύρωσης Δήμου Ηρακλείου με αριθμ. κατάθεσης ΕΛ762/2024
• Τεχνική Έκθεση με τίτλο «Μελέτη-Κατασκευή-Χρηματοδότηση-Λειτουργία- Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) , Παράκαμψη Ηρακλείου / Επιπτώσεις στον Δήμο Ηρακλείου από τη λειτουργία του Έργου»  Έκδοση Α , Κωδικός: TE01 με ημερομηνία 05.11.2024

Ἐσὺ Πόλη, ὦ Πόλη!

Κ. Παλαμά (Δωδεκάλογος του Γύφτου)

Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Ανδρέα Νανάκη

Ομ. Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης

Στους αιώνες που μετασχηματίζονταν οι αυτοκρατορίες ο Μέγας Κωνσταντίνος, στις 11 Μαΐου 330 μ.Χ., εγκαινίασε την Κωνσταντινούπολη – Νέα Ρώμη. Την οικοδόμησε στη θέση της αρχαίας ελληνικής πόλης Βυζάντιο, που ίδρυσαν (667 π.Χ.) οι Μεγαρείς.

Η Κωνσταντινούπολη, η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, καθίσταται το κυρίαρχο πολιτιστικό, πνευματικό, στρατιωτικό και οικονομικό κέντρο στη «λαγγεμένη Ανατολή» (Κ. Παλαμάς). Η Δύση ατενίζει με δέος το μεγαλείο, της πολυπληθέστερης Πόλης της Ευρώπης. Της Πόλης που, ως κορυφαία έκφραση της Θεοκεντρικότητας των αυτοκρατοριών, εξακτινώνει την Ορθόδοξη πίστη δια του ελληνικού πολιτισμού.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Ορθόδοξος Αυτοκράτορας είναι οι δύο βραχίονες στον πυλώνα της Ορθόδοξης αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης, που ορθοδόξως Χριστοκεντρίζει και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ αποδέχεται γλωσσικές και άλλες πολιτιστικές παραδόσεις των σλαβικών λαών.

Της Άλωσης του 1453 από τους Σελτζούκους Τούρκους, προηγήθηκε, το 1204, η πρώτη Άλωση της Πόλης από τους Φράγκους. Οι χριστιανοί της Δύσης, όταν κούρσεψαν την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης, δημιούργησαν στους λαούς της Ορθόδοξης Ανατολής διαγενεακό πολιτιστικό τραύμα. Οι εξανδραποδισμοί στην καρδιά της Ορθόδοξης Ρωμιοσύνης, οι βεβηλώσεις των ιερών ναών, γίνονται από τους χριστιανούς της Δύσης.

Ενάμιση περίπου αιώνα προτού οι Δυτικοί αλώσουν την Πόλη, έχουμε με την εγκατάσταση των μουσουλμάνων, νέα δεδομένα στη μικρασιατική χερσόνησο. Το πρώτο μεγάλο βήμα το κάνουν όταν ο αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης ηττήθηκε στο Μάτζικερτ (1071), με επακόλουθο τη διαμόρφωση του Σουλτανάτου του Ρουμ, των «ρωμαϊκών εδαφών» με κέντρο – πρωτεύουσα για λίγο τη Νίκαια και στη συνέχεια έως το 1243 το Ικόνιο. Οι μάχες του Μυριοκεφάλου (1176) και του Βαφαίου (1301), ισχυροποιούν και ενισχύουν τις εγκαταστάσεις των μουσουλμάνων στη Μικρά Ασία. Η πρωτεύουσά των μεταφέρεται (1326) στην Προύσα. Ένα αιώνα (1353) πριν την Άλωση της Πόλης (1453), οι Μουσουλμάνοι διασκέλισαν τα στενά του Ελλήσποντου και πέρασαν στην ευρωπαϊκή πλευρά της αυτοκρατορίας.

Από τον 11ο αιώνα έως  την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, για  τρεισήμισι και πλέον αιώνες, συνεχίζεται η εγκατάσταση και οργάνωση των Σελτζούκων Τούρκων στη μικρασιατική χερσόνησο. Μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων, διαμορφώνονται νέα δεδομένα.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αιχμάλωτος στην Προύσα (1354) συνομιλούσε με τους μουσουλμάνους. Πολυειδείς πλέον οι σχέσεις και τα αλισβερίσια. Στην αρχή χειμώνας και παραπατήματα.

Το αβέβαιο μέλλον διαμορφώνει στην Κωνσταντινούπολη δύο κινήματα. Των ενωτικών και των ανθενωτικών. Οι ενωτικοί για να ελκύσουν βοήθεια από τη Δύση προωθούν την ένωση των εκκλησιών.

Οι ανθενωτικοί, αποδέχονται το μοντέλο συνύπαρξης χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων στη Μικρά Ασία. Για τους ανθενωτικούς προέχει η Ορθόδοξη πίστη. Για τους ενωτικούς το πολιτικό αίτημα της συμμαχίας του χριστιανικού κόσμου. Υπερβαίνουν τις μνήμες της πρώτης Άλωσης (1204) και συγκαλούν το 1438 την ενωτική Σύνοδο της Φλωρεντίας-Φεράρας, ενώ υπερεκτιμούν τις δυνατότητες της Δύσης, για την ενίσχυση και διάσωση της Πόλης. Οι ανθενωτικοί εκφράζουν τα πολυπληθέστερα λαϊκά στρώματα. Το «κρειττότερον εστίν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον  βασιλεύον  Τούρκων ή καλύπτραν λατινικήν», του Δούκα Νοταρά, συνοψίζει την εκκλησιαστική προτεραιότητα των ανθενωτικών, εν μέσω της Θεοκεντρικότητας Χριστιανών και Μουσουλμάνων.

Ο ανθενωτικός Νοταράς, με τους δυο γιούς του, θανατώνονται, από  τον νέο ηγέτη – Σουλτάνο της Πόλης, Μωάμεθ Β’ Πορθητή, μετά από πολυδαίδαλες προσπάθειες για το ποιοι θα τον προσεταιριστούν. Ο ανθενωτικός Γεννάδιος Σχολάριος ανέρχεται, με σουλτανική εύνοια, στον Οικουμενικό Θρόνο της Κωνσταντινούπολης.

Η Κωνσταντινούπολη είχε σχεδόν ταυτιστεί προ της Αλώσεως με την καθημαγμένη αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης. Στη συνείδηση όμως της τότε διεθνούς κοινότητας, αυτός που κατείχε την Πόλη, αναγνωριζόταν  αδιαπραγμάτευτα ως νόμιμος ηγέτης, κληρονόμος του κόσμου, στην αυτοκρατορία της καθ΄ ημάς Ανατολής. Μετά τον θάνατο του τελευταίου ηρωικού αυτοκράτορα, των θρύλων Κωνσταντίνου  ΙΑ’ Παλαιολόγου, η νομιμότητα τελεσίδικα περιήλθε στον εικοσιενάχρονο  Πορθητή, εις διαδοχή των ορθοδόξων  αυτοκρατόρων.

Με κέντρο την Πόλη, οι Σουλτάνοι αποκαθιστούν την αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης  στους χρόνους της χριστιανικής ακμής. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης  από το 1453 είναι εκκλησιαστικά και πολιτικά υπεύθυνος για το Ρουμ μιλέτ, που συμπεριλαμβάνει χωρίς διακρίσεις όλους τους Ορθόδοξους ραγιάδες.

Η αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως μετά την Άλωση, την Τρίτη 29 Μαΐου 1453, συνεχίζει την Θεοκεντρικότητα της, εν μέσω των μιλετιών: Ορθόδοξου, Μουσουλμανικού, Εβραϊκού, Αρμένικου. Η εφαρμογή όμως οποιουδήποτε φιρμανιού προϋπόθετε την υπογραφή του σεΐχη του Ισλάμ, για να μην αντιτίθεται στη σαρία και το κοράνι. Η Θεοκεντρικότητα στην αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως συνεχίζεται έως το 1923. Όταν με τη συνθήκη  της Λωζάνης από την Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης  αναδύεται και το τουρκικό εθνικό κράτος.

Δημοσίευση, Το Βήμα 29 Μαΐου 2025.